Άρθρα

Λογοσύνθεση / Άρθρα

Σημάδια για Πιθανές Αδυναμίες στην Μάθηση

Η ανατροφή ενός παιδιού είναι αναμφίβολα η πιο σημαντική και δύσκολη “δουλειά”. Οι γονείς στην καθημερινότητά τους με τα παιδιά βιώνουν στιγμές χαράς και αγάπης, αλλά παράλληλα τους ταλαιπωρούν και ανησυχίες σχετικά με την ανατροφή και την ανάπτυξη των παιδιών τους. Ορισμένες ανησυχίες των γονέων έχουν να κάνουν με την ομιλία και τον λόγο των παιδιών. Για παράδειγμα:

 “Ο γιός μου είναι 22 μηνών, εκτός από τις λέξεις “μαμά”, “μπαμπά”, “γιαγιά”, δε λέει καμία άλλη λέξη, πρέπει να κάνει λογοθεραπεία;”

 “Το παιδί μου σε λίγες μέρες θα κλείσει τα 3, μιλάει συνεχώς, αλλά δεν το καταλαβαίνει κανείς”

 “Η κόρη μου είναι 5 χρονών και δε λέει καθαρά κάποιες λέξεις, τις λέει με τον δικό της τρόπο. Το σκέφτομαι συνέχεια, τι πρέπει να κάνω;”

Είναι απόλυτα κατανοητό και φυσιολογικό οι γονείς να έχουν κάποιες ανησυχίες σχετικά με την ανάπτυξη των παιδιών τους. Πολλές φορές οι ανησυχίες αυτές είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας για τον έγκαιρο  εντοπισμό  κάποιων  δυσκολιών που μπορεί να αντιμετωπίζει το παιδί. Για τον λόγο αυτό είναι καλό οι γονείς να γνωρίζουν σημάδια που πρέπει να τους προβληματίσουν, εν προκειμένω, στην ανάπτυξη του λόγου του παιδιού. 

Αναφορικά λοιπόν με τη γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών, τα παρακάτω σημάδια, ανά ηλικία, θα πρέπει να προβληματίσουν τους γονείς και, αν αναγνωρίσουν κάποια από αυτά, να απευθυνθούν σε έναν  λογοθεραπευτή για λεπτομερή αξιολόγηση  του παιδιού:

Όταν το παιδί μέχρι την ηλικία του ενός έτους:

δεν ανταποκρίνεται σε ήχους του περιβάλλοντός του (σε αυτήν την περίπτωση, πρέπει πρώτα να γίνει εξέταση της ακοής του παιδιού)
δεν καταλαβαίνει τη σημασία των λέξεων: “ναι” – “όχι”
δεν παράγει ήχους – συλλαβές, όπως “μα”, “μπα”
 Όταν σε ηλικία 1ος – 2 ετών:

δυσκολεύεται στην κατανόηση απλών εντολών, όπως: “κάνε παλαμάκια”
δεν ανταποκρίνεται στο κάλεσμα του ονόματός του
δεν ανταποκρίνεται σε κοινωνικές συναλλαγές, όπως να χαιρετήσει κουνώντας το χέρι του
χρησιμοποιεί λιγότερες από 10 – 15 λέξεις, για να εκφραστεί, όπως “μαμά”
 Όταν σε ηλικία 2 – 3ων ετών:

το εκφραστικό του λεξιλόγιο περιλαμβάνει λιγότερες από 50 λέξεις
δε χρησιμοποιεί φράσεις με 2 έως 3 λέξεις
δυσκολεύεται στην κατανόηση, αλλά και στην εκτέλεση απλών εντολών
δεν αναγνωρίζει τα μέρη του σώματος
δυσκολεύεται στην κατανόηση της άρνησης
δε χρησιμοποιεί την άρνηση στον λόγο του, όπως “όχι μαμά”
δεν πραγματοποιεί απλές ερωτήσεις, όπως: “πού είναι;”
  Όταν σε ηλικία 3ων – 4ων ετών:

η ομιλία του δεν είναι καταληπτή από τρίτους
δε σχηματίζει προτάσεις με 4-5 λέξεις
δεν κατανοεί έναν πολύ μεγάλο αριθμό λέξεων και διάφορες έννοιες, όπως τα χρώματα, τα φρούτα, τις έννοιες «μέρα – νύχτα» κ.ά.
δε χρησιμοποιεί στον λόγο του τις προθέσεις, όπως: με, από, για, μετά κ.ά.
δε χρησιμοποιεί στον λόγο του τον πληθυντικό αριθμό
 Όταν σε ηλικία 4ων – 5 ετών:

δεν κατανοεί και κατ΄ επέκταση δεν εκτελεί σύνθετες εντολές, όπως “πάρε το κόκκινο αρκουδάκι και την κίτρινη μπάλα”
δεν κάνει ερωτήσεις που εισάγονται με τα “ποιος”, “τι”, “πού”, “πότε”
δε χρησιμοποιεί σύνθετες προτάσεις, με το σύνδεσμο “και”
το λεξιλόγιό του αποτελείται από λιγότερες από 400 λέξεις
δυσκολεύεται στην αφήγηση μιας ιστορίας ή μιας δραστηριότητας που έκανε
δυσκολεύεται στην παραγωγή των περισσοτέρων ή όλων των συμφώνων, με εξαίρεση τα «ρ», «λ» , «σ», «ζ».
χρησιμοποιεί προτάσεις χωρίς άρθρα ή/και προθέσεις
υπάρχουν αρκετά συντακτικά αλλά και γραμματικά λάθη στην ομιλία του
 Όταν σε ηλικία 5 – 6 ετών:

το εκφραστικό του λεξιλόγιο είναι περιορισμένο σε σύγκριση με παιδιά της ίδιας ηλικίας (λιγότερες από 1.000 λέξεις)
δεν προφέρει σωστά αρκετά σύμφωνα και τα συμπλέγματα αυτών (π.χ. φρ, θλ, βλ, γρ, ρφ, σπλ…)
δεν κατανοεί τις αντίθετες έννοιες, όπως μεγάλο – μικρό, γεμάτο – άδειο
δυσκολεύεται στην κατανόηση και χρήση των χρόνων των ρημάτων (ενεστώτα – αόριστο – μέλλοντα)
δεν είναι σε θέση να αφηγηθεί μια ιστορία με σωστή χρονολογική σειρά των γεγονότων
  Όταν το παιδί σε ηλικία 6 ετών και πάνω:

αντιμετωπίζει δυσκολία στην ανάγνωση ή/και στη γραφή του
δυσκολεύεται στην παραγωγή των φωνημάτωνρ , λ
Σε περίπτωση που οι γονείς παρατηρήσουν κάποια από τις παραπάνω δυσκολίες, πρέπει άμεσα να απευθυνθούν σε ένα λογοθεραπευτή για να γίνει μια αξιολόγηση των πιθανών δυσκολιών του παιδιού. Ο λογοθεραπευτής είναι σε θέση να τους πληροφορήσει για το κατά πόσο όντως οι δυσκολίες του παιδιού χρήζουν λογοθεραπευτικής παρέμβασης ή αποτελούν απλά ένα φυσιολογικό αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού.

Πολλές φορές έπειτα από την πρώτη επαφή και αξιολόγηση του παιδιού, ο λογοθεραπευτής έχοντας μια πιο  έμπειρη και  επιστημονική ματιά, είναι δυνατόν  να εντοπίσει και άλλες δυσκολίες και ελλείψεις στην ανάπτυξη του παιδιού, που οι γονείς να μην τις έχουν αντιληφθεί. Για τον λόγο αυτό μπορεί να κριθεί απαραίτητο  η παραπομπή σε άλλους ειδικούς. Συνήθως όταν παρατηρούνται ελλείψεις στα βασικά αναπτυξιακά ορόσημα και σε βασικές δεξιότητες του παιδιού γίνεται παραπομπή σε αναπτυξιολόγο για να εντοπιστούν, από ιατρική σκοπιά, οι όποιες ελλείψεις του παιδιού που προβληματίζουν τον ειδικό.

Το nevronas.gr ήταν εκεί, με συντονίστρια την Ειρήνη Συνανίδου, Μητέρα αυτιστικού ενήλικα – Παιδαγωγός προσχολικής ηλικίας και ομιλητές τους:
Γιάννης Κουρής, Πατέρας αυτιστικού αγοριού
Έλενα Αρβανίτη, Μητέρα αυτιστικού ενήλικα – Ηθοποιός
Γεωργία Μάλεση, κλινική ψυχολόγος.
Την επιμέλεια είχε η Πόπη Μάλεση, B.A, M.A Psychology.

Το πάνελ με θέμα την ψυχική ανθεκτικότητα των γονιών αυτιστικών παιδιών, κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον του κοινού.

Στην ημερίδα που εμπνεύστηκε ο κ. Αλέξανδρος-Σταμάτιος Αντωνίου, Καθηγητής Ψυχολογίας του ΕΚΠΑ, συμμετείχαν και οι κάτωθι ομιλητές

Σύλλογος Ελλάδας Συνδρόμου Phelan-McDermid
Ροδούλα Παπαφίγγου, Πρόεδρος-Μητέρα κοριτσιού με σύνδρομο Phelan-McDermid

Χριστίνα Όθωνος, Μητέρα κοριτσιού με σύνδρομο Rett

Δημήτρης Παπανικολάου. Διεθνής καθαλοσφαιριστής

Ανθή Σπυροπούλου-Τσίπου, μητέρα εκ γενετής τυφλής έφηβης με πρόσθετες αναπηρίες, Μέλος του Συλλόγου «Αμυμώνη»

Θεώνη Κουφονικολάκου, Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού και πρώην Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικτύου Συνηγόρων του Παιδιού (ENOC)

Χρήστος Μουρίκης πατέρας αγοριού με σύνδρομο Prader-Willi

Παιχνιδαγωγείο, Ιδιωτικό Δημοτικό Σχολείο
Γεωργία Μπέρτου, Λογοθεραπεύτρια
Κατερίνα Αλούπη, Λογοθεραπεύτρια-Παράλληλη Στήριξη
Μαριάννα Κυρίου, Ειδική Παιδαγωγός

Μαρίνα Χάιδα Μητέρα κοριτσιού τυπικής ανάπτυξης σε συμπεριληπτικό σχολείο
Ιωάννα Δασκαλάκη Μητέρα αγοριού τυπικής ανάπτυξης σε συμπεριληπτικό σχολείο

Μαίρη Κασαμπαλάκου Συγγραφέας
Παμμακάριστος, Ίδρυμα για το Παιδί
Κατερίνα Θέου, Ψυχολόγος
Αναστασία Παπαργύρη, Ειδική Παιδαγωγός

Αtaxia School, Συνεταιριστικό Δημοτικό Σχολείο του Βουνού
Γιώργος Λούκας, Ειδικός Παιδαγωγός

Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τους διοργανωτές για την πρόσκληση, αλλά και όσους συμμετείχαν. Δόθηκε η ευκαιρία σε γονείς παιδιών με αναπηρία και παιδιών τυπικής ανάπτυξης να συναντηθούν, να μοιραστούν τις εμπειρίες τους, τις χαρές τους, τις δυσκολίες τους, τις συγκινήσεις τους, τις ανησυχίες και τους φόβους τους… για το γονεϊκό ταξίδι τους. Είχαμε την χαρά να ακούσουμε δασκάλους, θεραπευτές και άλλους επαγγελματίες να μιλούν για την συμπερίληψη, για τους κινδύνους και τους τρόπους προστασίας των ΑμεΑ.

Άρθρα - 11/14/2022

Πρώτη Μέρα στον Παιδικό Σταθμό

Η μέρα που το παιδί πηγαίνει για πρώτη φορά στον παιδικό σταθμό, αποτελεί γι’ αυτό ένα μεγάλο βήμα στη ζωή του. Του ανοίγεται ένας εντελώς καινούριος κόσμος γεμάτος από ερεθίσματα και εμπειρίες και του δίνεται η ευκαιρία να αρχίσει να προετοιμάζεται κοινωνικά και διανοητικά για τη συμμετοχή στη σχολική ζωή και στην κοινωνία γενικότερα.

Το ξεκίνημα του σχολείου σηματοδοτεί δύο ταυτόχρονες και σημαντικές αλλαγές στη ζωή των παιδιών.

Από τη μια αρχίζουν να στερούνται την ολοκληρωτική παρουσία και φροντίδα των γονέων και ιδιαίτερα της μητέρας τους, καθώς και την ασφάλεια που τους έδινε μέχρι τώρα .
Aπό την άλλη αρχίζουν να δημιουργούν νέους δεσμούς και νέες σχέσεις, να αποκτούν εμπειρίες έξω από την οικογένεια και να αλληλεπιδρούν με νέα πρόσωπα που δεν υπόκεινται στον άμεσο έλεγχο της οικογένειας.

Τα παιδιά καλούνται να αντιμετωπίσουν και να προσαρμοστούν σε ένα νέο περιβάλλον, μακριά από την ασφάλεια του σπιτιού τους. Μπαίνουν πλέον στη ζωή τους καινούρια πρόσωπα- οι δασκάλες τους και τα άλλα παιδάκια της ομάδας τους- με τα οποία θα πρέπει να μοιραστούν τα παιχνίδια τους, αλλά και την προσοχή των παιδαγωγών. Ξαφνικά χάνουν την αποκλειστικότητα, που ίσως είχαν στο σπίτι τους, και παύουν να είναι το επίκεντρο της προσοχής των ανθρώπων γύρω τους.

Κάθε παιδί έχει διαφορετικό τρόπο αντίδρασης κατά τη διάρκεια της περιόδου προσαρμογής. Κάποια παιδιά μπορεί να κλαίνε, άλλα μπορεί να έχουν δυσκολίες στον ύπνο τους, να γίνονται επιθετικά ή μελαγχολικά, να παρουσιάζουν αλλαγές στις διατροφικές τους συνήθειες ή να παλινδρομούν σε συνήθειες και συμπεριφορές που είχαν σε μικρότερες ηλικίες.

Όλες αυτές οι αντιδράσεις είναι απόλυτα φυσιολογικές στην περίοδο της προσαρμογής και συνήθως υποχωρούν σταδιακά, όταν το παιδί βιώνει καθημερινά ένα ευχάριστο, σταθερό και προβλέψιμο πρόγραμμα, το οποίο δημιουργεί μια αίσθηση σιγουριάς και ασφάλειας.

Πόσο χρόνο χρειάζεται ένα παιδί να προσαρμοστεί στον παιδικό σταθμό;

Το πόσο θα διαρκέσει η περίοδος προσαρμογής στο σχολικό περιβάλλον, είναι κάτι εντελώς υποκειμενικό για το κάθε παιδί και εξαρτάται από το συνδυασμό πολλών παραγόντων που έχουν να κάνουν με το χαρακτήρα του, την ωριμότητά του και τις εμπειρίες του, όσο και με την ιδιοσυγκρασία των γονέων, τη στάση που έχουν σχετικά με το γεγονός ότι το παιδί τους πηγαίνει στο σχολείο αλλά και από τη συναισθηματική και ψυχολογική τους κατάσταση.

Αλλαγή και εξέλιξη

Για το παιδί η κάθε αλλαγή στη ζωή του είναι μια δοκιμασία γι’ αυτό και το κάθε καινούριο είναι μια πρόκληση για να γίνει πιο αυτόνομο και να στηρίζεται στις δυνάμεις του. Από τη μια πλευρά τα παιδιά νιώθουν χαρά και ευχαρίστηση όταν πηγαίνουν στο σχολείο, από την άλλη όμως, κατακλύζονται από αισθήματα φόβου, άγχους και αγωνίας όταν αντιμετωπίζουν αυτή την καινούρια πραγματικότητα χωρίς τη μαμά και τον μπαμπά. Αυτό δε σημαίνει όμως ότι δε θέλουν να βιώσουν αυτήν την καινούρια εμπειρία. Στα παιδιά αρέσει να κατορθώνουν πράγματα μόνα τους, αρκεί οι γονείς να τους έχουν καλλιεργήσει το αίσθημα της σιγουριάς στις δυνατότητές τους, παράλληλα με την ασφάλεια που προσφέρει η οικογένεια. Έτσι τα παιδιά δε θα διστάζουν να τολμούν κάτι καινούριο και όταν αντιμετωπίζουν δυσκολίες ή αποτυχίες δε θα απογοητεύονται υπερβολικά και δε θα τα παρατάνε, αλλά αντιθέτως, θα βρίσκουν τη δύναμη να προσπαθήσουν ξανά.

Πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν το παιδί τους να προσαρμοστεί;

Οι γονείς βιώνουν πολλές φορές άγχος, αμφιβολία και τύψεις επειδή «αφήνουν» το παιδί τους στη φροντίδα άλλων και δεν είναι οι ίδιοι εκεί για να το φροντίσουν. Αναρωτιούνται αν πήραν τη σωστή απόφαση και βιώνουν αισθήματα όπως αγωνία, ανησυχία και ανασφάλεια, τα οποία μεταδίδονται άμεσα στο παιδί, διότι τα παιδιά αντιλαμβάνονται τον κόσμο σε μεγάλο βαθμό αποκωδικοποιώντας και αφομοιώνοντας τα συναισθήματα των γονέων τους. Επομένως, η ομαλή προσαρμογή του παιδιού στο σχολείο ξεκινάει από τους γονείς και από τα αισθήματα που τρέφουν γι’ αυτό το καινούριο βήμα του παιδιού. Γονείς που δεν είναι πεπεισμένοι και αποφασισμένοι για το αν θα πρέπει το παιδί τους να πάει στο σχολείο ή διακατέχονται από συναισθήματα ανασφάλειας και ενοχής επειδή θα το αποχωριστούν, δημιουργούν σύγχυση στο παιδί και δυσκολεύουν ή παρατείνουν τη φάση της προσαρμογής του στο νέο περιβάλλον. Έτσι, απαραίτητη προϋπόθεση για την όσο γίνεται ομαλότερη προσαρμογή του παιδιού στο σχολείο είναι να εισπράττει το παιδί σιγουριά και αισιοδοξία από τους γονείς για αυτό το σημαντικό βήμα στην εξέλιξή του. Το παιδί έχει τα μάτια του στραμμένα επάνω στους γονείς του για να βεβαιωθεί ότι θα είναι ασφαλές στο νέο του περιβάλλον και ότι έχουν εμπιστοσύνη στην ικανότητά του να προσαρμοστεί σε αυτό. Αυτή τη σιγουριά το παιδί δεν την εισπράττει μόνο από τα λόγια των γονέων, αλλά πολύ περισσότερο από τα μη λεκτικά μηνύματα που αυτοί εκπέμπουν από την εσωτερική τους στάση. Γι’ αυτόν τον λόγο, οι γονείς πρέπει να δουλέψουν τους δικούς τους φόβους και το άγχος αποχωρισμού από το παιδί, καθώς και τις τυχόν ενοχές τους και να καλλιεργούν συνεχώς τη σιγουριά και την αισιοδοξία γι’ αυτό το καινούριο βήμα του παιδιού τους. Σε αυτό βοηθά η συνεχής επικοινωνία και συνεργασία, τόσο με το παιδαγωγικό προσωπικό και τη διεύθυνση, όσο και με τον/την ψυχολόγο του σχολείου, εφόσον υπάρχει.

Υπερπροστατευτικότητα των γονέων

Η υπερπροστατευτικότητα των γονέων αντί να «προστατεύει» το παιδί, το κρατάει εξαρτημένο απ’ αυτούς και εμποδίζει την ομαλή κοινωνικοποίησή του καθώς και την απόκτηση εμπιστοσύνης στις δικές του ικανότητες. Οι γονείς λοιπόν θα πρέπει σε ασφαλή πλαίσια να καλλιεργούν την αυτονομία και την ανεξαρτησία των παιδιών τους και να τους περνούν το μήνυμα ότι πιστεύουν στις ικανότητές τους.

Η πρώτη μέρα στο σχολείο δεν πρέπει να είναι ταυτόχρονα και η πρώτη φορά που αποχωρίζονται το παιδί τους. Πριν την ένταξή του στο σχολείο, θα πρέπει το παιδί να έχει βιώσει μικρής διάρκειας αποχωρισμούς, προκειμένου να νιώθει σιγουριά ότι ο γονέας δεν το εγκαταλείπει, αλλά πάντα επιστρέφει.
Είναι απόλυτα φυσιολογικό για ένα παιδί να φοβάται τον αποχωρισμό, γι’ αυτό δεν πρέπει να το επιπλήττουμε, αλλά να αντιδρούμε έτσι ώστε να είναι πιο εύκολο για το παιδί να το ξεπεράσει.
Μεγάλη σημασία έχει η επιλογή της κατάλληλης στιγμής που το παιδί θα πάει για πρώτη φορά στο σχολείο. Αν π.χ. πρόκειται να γεννηθεί ένα αδελφάκι, πρέπει το παιδί να αρχίσει το σχολείο αρκετό χρόνο πριν τη γέννα, έτσι ώστε να μην εισπράξει την έναρξη του σχολείου ως απόρριψή του προς «όφελος» του μωρού.

Επικοινωνία και σχέση εμπιστοσύνης

Για να χτίσει το παιδί μια σχέση εμπιστοσύνης με τις δασκάλες του, βασική προϋπόθεση είναι η καλλιέργεια μιας σχέσης εμπιστοσύνης και συνεργασίας ανάμεσα στους γονείς, στο εκπαιδευτικό προσωπικό, στη διεύθυνση του σχολείου και στην ψυχολόγο του σχολείου. Γι’ αυτό το λόγο είναι σκόπιμο οι γονείς να επιδιώκουν τη γνωριμία με τη δασκάλα του παιδιού τους και να εκμεταλλεύονται κάθε ευκαιρία για την ενημέρωσή τους για την πορεία και την εξέλιξη του παιδιού (συγκέντρωση γονέων, προγραμματισμένο ραντεβού με τη δασκάλα). Επίσης είναι πολύ χρήσιμο ένα ατομικό ραντεβού με τον /την ψυχολόγο του σχολείου, όπου μπορούν να συζητηθούν θέματα που αφορούν τη γενικότερη ανατροφή και διαπαιδαγώγηση του παιδιού.

Ενημέρωση για σημαντικά γεγονότα της οικογένειας

Για την όσο γίνεται καλύτερη προσαρμογή του παιδιού στο σχολείο αλλά και γενικότερα για την ομαλή εξέλιξή του βοηθάει ιδιαίτερα αν γνωρίζει η δασκάλα του τις ιδιαιτερότητές του: τι του αρέσει, τι δεν του αρέσει, τι το ενδιαφέρει, τις συνήθειές του στο φαγητό και στον ύπνο κ.τ.λ. Οι γνώσεις αυτές βοηθούν τους παιδαγωγούς να πλησιάσουν το κάθε παιδί με τον πιο ευνοϊκό τρόπο έτσι ώστε να εισπράττει ότι γνωρίζουν γι’ αυτό και είναι «δικοί του άνθρωποι» και συνεπώς να νιώθει ασφάλεια και σιγουριά μαζί τους. Πρέπει να ενημερώνονται επίσης για τυχόν οικογενειακά προβλήματα (χωρισμός, διαζύγιο, απώλεια αγαπημένου προσώπου κ.τ.λ.) που μπορεί να επηρεάζουν την ψυχολογία και τη συμπεριφορά του παιδιού έτσι ώστε να το πλησιάζουν κατάλληλα και με διακριτικότητα και να ενημερώνονται οι γονείς για τυχόν αντιδράσεις του.

Πώς μπορούν οι γονείς να προετοιμάσουν το παιδί τους για τον παιδικό σταθμό;

Προϋπόθεση για την ομαλή ένταξη του παιδιού στη σχολική ζωή είναι η έγκαιρη και κατάλληλη προετοιμασία του από το σπίτι.

Επίσκεψη των γονέων στο σχολείο

Καλό θα ήταν να έχουν επισκεφτεί το σχολείο πρώτα και οι δύο γονείς, να έχουν δει τις εγκαταστάσεις του, τους χώρους που θα παίζει το παιδί τους, που θα τρώει, που θα κάνει διάλειμμα, που θα ξεκουράζεται, για να έχουν μια πλήρη εικόνα για το χώρο που θα περνάει το παιδί τους αρκετές ώρες της ημέρας του. Έτσι καλλιεργείται η εμπιστοσύνη των γονέων στο σχολείο που θα εμπιστευτούν το παιδί τους και στη συνέχεια μπορούν να περιγράψουν και στο ίδιο το παιδί με ενθουσιασμό το σχολείο του. Η πρακτική γνώση των χώρων του σχολείου θα ωφελήσει και αργότερα στις συζητήσεις που θα έχουν με το παιδί τους όταν μοιράζεται τα βιώματά του μαζί τους και οι γονείς θα έχουν ακριβή εικόνα όταν το παιδί τους μιλάει για τη «μεγάλη τσουλήθρα» που κατάφερε να ανέβει, για τα «ξύλινα παιχνίδια» στην αυλή που πήγε για πρώτη φορά ή για το «ατελιέ» που ζωγράφισε για πρώτη φορά με το πινέλο.

Ενημέρωση για τις δραστηριότητες στο σχολείο και επίσκεψη με το παιδί στο σχολείο

Οι γονείς πρέπει να παρουσιάζουν τη φοίτηση στο σχολείο με ενθουσιασμό μεν, αλλά χωρίς υπερβολές και να κινούν την περιέργεια του παιδιού για το σχολείο. Πρέπει να του δίνουν κίνητρα για να πάει, όπως να του μιλούν για τους φίλους που θα γνωρίσει, τα παιχνίδια που θα παίξει, τα πράγματα που θα μάθει κ.τ.λ. και στη συνέχεια να επισκέπτονται μαζί με το παιδί το σχολείο. Η γνωριμία με το χώρο του σχολείου πριν ακόμα ξεκινήσει η συστηματική φοίτησή του, θα βοηθήσει το παιδί να προσαρμοστεί πιο εύκολα στο καινούριο αυτό περιβάλλον, προσφέροντάς του την ευκαιρία να εξοικειωθεί σταδιακά.

Καλό θα ήταν, σε μια ήρεμη στιγμή, π.χ. όταν είστε χαλαροί «αγκαλίτσα» στον καναπέ, να κουβεντιάσετε με το παιδί σας και τις «λεπτομέρειες» για το ξεκίνημά του στο σχολείο (αφού από καιρό το έχετε προετοιμάσει κατάλληλα γι’ αυτό το καινούριο βήμα στη ζωή του!). Θα του εξηγήσετε ακριβώς, τι πρόκειται να συμβεί, χωρίς να δώσετε ιδιαίτερο «βάρος» και «σοβαρότητα» στο γεγονός αυτό. Θα κουβεντιάσετε απλά θέματα όπως π.χ. «θα ετοιμάσουμε την τσάντα που θα πάρεις μαζί σου στο σχολείο», «θα φορέσουμε τα αγαπημένα σου ρούχα» (και να τα έχετε έτοιμα…), αλλά και το γεγονός ότι «Θα πάμε μαζί στο σχολείο και εγώ θα φύγω μετά για να …. (πάω στη δουλειά μου/ να κάνω τις δουλειές του σπιτιού ….)».

Οι γονείς πρέπει να περνούν το μήνυμα ότι το σχολείο είναι για τα παιδιά και όχι για μαμάδες και μπαμπάδες…

Πρακτικές συμβουλές

Φορέστε του άνετα ρούχα και όχι τα «καλά του» για να νιώθει άνετα.
Διαλέξτε μαζί του τα σχολικά είδη και τα ρούχα που θα φορέσει στο σχολείο.
Γράψτε το όνομά του σε όλα τα ρούχα και τα πράγματά του. Αυτό είναι σημαντικό γιατί η νηπιαγωγός τις πρώτες μέρες δεν μπορεί να γνωρίζει την τσάντα, το μπουφάν κ.τ.λ. του κάθε παιδιού. Το παιδί όμως το βοηθάει να νιώθει σιγουριά από την πρώτη στιγμή, αν η δασκάλα του «γνωρίζει» τα πράγματά του όπως και η μαμά του.
Μην του μιλάτε για κάποια «συναρπαστικά» και ενδιαφέροντα πράγματα που συνέβησαν στο σπίτι την ώρα που το παιδί σας ήταν στο σχολείο.
Μην επεκτείνετε τις καλοκαιρινές διακοπές σας και τη «χαλαρή» ζωή μέχρι την τελευταία μέρα πριν αρχίσει το σχολείο. Δώστε ένα χρονικό διάστημα, μερικών ημερών τουλάχιστον, για να προσαρμοστεί το παιδί σας στους ρυθμούς της «καθημερινής» σας ζωής.
Προσαρμόστε το «πρόγραμμα ύπνου» του παιδιού σταδιακά στις απαιτήσεις της καθημερινότητάς σας.
Περιορίστε σταδιακά τις καλοκαιρινές βόλτες και εξόδους προς το τέλος του καλοκαιριού για να μη βγάζει το παιδί το συμπέρασμα πως «τώρα που άρχισε το σχολείο τελείωσαν οι βόλτες», αλλά περάστε το μήνυμα πως «αφού τελείωσαν οι διακοπές και οι βόλτες, πάμε σχολείο».

Τι πρέπει να προσέξουν οι γονείς τις πρώτες μέρες στον παιδικό σταθμό αλλά και στη συνέχεια

Καλό θα ήταν, ιδιαίτερα αν το παιδί πηγαίνει για πρώτη χρονιά στον παιδικό σταθμό, να μην έχετε επαγγελματικές υποχρεώσεις τις πρώτες μέρες της προσαρμογής του. Με αυτό τον τρόπο μπορείτε να παρευρίσκεστε τις πρώτες μέρες μετά από τον αποχαιρετισμό από το παιδί σε ένα χώρο του σχολείου εκτός της τάξης του παιδιού, όπου μπορεί να σας φέρουν το παιδί όταν οι δασκάλες του το θεωρούν σκόπιμο. Επίσης μπορεί να επιστρέφει το παιδί νωρίτερα με το σχολικό στο σπίτι του, όταν κρίνεται απαραίτητο και να μη νιώθει «υποχρεωμένο» να μείνει.
Το παιδί θα βοηθηθεί αρκετά στην προσαρμογή του, αν η παραμονή του είναι αρχικά μικρής διάρκειας και συμπεριλαμβάνει το χρονικό διάστημα του διαλείμματος στην αυλή.
Όταν υπάρχει δυνατότητα μεταφοράς του παιδιού με σχολικό λεωφορείο, καλό θα ήταν να γίνεται αρχικά μόνο η επιστροφή στο σπίτι με το σχολικό έτσι ώστε το παιδί να συνδυάζει το λεωφορείο με το ευχάριστο γεγονός της αντάμωσης με τη μαμά και τον μπαμπά. Έτσι θα του είναι πιο εύκολο να το «εμπιστευτεί» και σιγά σιγά να νιώσει άνετα με αυτό το μέσο και για τις υπόλοιπες διαδρομές.

Ο αποχαιρετισμός

Αυτή είναι πραγματικά η πιο δύσκολη στιγμή! Για να αντιμετωπίζουν οι γονείς σωστά τις αντιδράσεις του παιδιού τους θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι είναι πολύ φυσιολογικό ένα παιδί να κλάψει τη στιγμή που θα το αποχαιρετίσει ο γονέας του και μάλιστα όχι μόνο τις πρώτες μέρες, αλλά ίσως και τις επόμενες εβδομάδες ή κάποια μέρα μετά από μήνες. Το κλάμα στον αποχαιρετισμό δείχνει το δέσιμο του παιδιού με τον γονέα και γι’ αυτό το λόγο θεωρείται ως ένα υγιές σημάδι που εκφράζει ένα παιδί το οποίο αποχωρίζεται το γονέα του.

Το ίδιο ισχύει και για άλλες αντιδράσεις αποχωρισμού, όπως π.χ. εκφράσεις θυμού ή παλινδρόμησης, δηλ. να συμπεριφέρεται σαν ένα παιδί μικρότερης ηλικίας. Μην καθυστερήσετε τον αποχαιρετισμό και την αποχώρησή σας, αν βλέπετε ότι το παιδί σας κλαίει και δε σας αφήνει να φύγετε. Με το να επεκτείνετε τον αποχαιρετισμό υπερβολικά, το μόνο που θα γίνει είναι να παρατείνετε την αγωνία και να εντείνετε το άγχος και την ανασφάλεια και των δυο σας. Είναι προτιμότερο να επισπεύσετε την αποχώρησή σας, να το χαιρετίσετε και να φύγετε κρατώντας σταθερή στάση ή να πηγαίνετε σε ένα χώρο στο σχολείο στον οποίο δε σας βλέπει το παιδί, όπου περιμένετε να σας ενημερώσει η δασκάλα για το πώς είναι το παιδί σας λίγο αργότερα. Μη φύγετε «στα κρυφά» όταν είναι απασχολημένο με κάτι χωρίς να αποχαιρετίσετε το παιδί σας, γιατί θα ταραχθεί όταν ανακαλύψει ότι το «αφήσατε μόνο του» και έτσι διαταράσσεται η εμπιστοσύνη του σε εσάς και δημιουργείται περισσότερη ανασφάλεια. Αντιθέτως, αναπτύξτε μια τρυφερή και σύντομη «δική σας» ρουτίνα αποχαιρετισμού εκφράζοντας σιγουριά και αποφασιστικότητα. Τις πρώτες μέρες θα ήταν καλό να μείνει το παιδί μόνο για λίγες ώρες και να αυξηθεί η παραμονή του σταδιακά, ώσπου να φτάσει σε ένα επιθυμητό ωράριο το οποίο θα ήταν καλό να μην αλλάξει χωρίς να υπάρχει κάποιος σημαντικός λόγος. Αν το παιδί έχει μεγάλη δυσκολία να αποχωριστεί τον έναν γονέα, καλό θα ήταν να το πηγαίνει ο άλλος γονέας τις πρώτες μέρες στο σχολείο έτσι ώστε να μειωθούν όσο γίνεται οι έντονες αντιδράσεις του.

Να είστε κοντά στο παιδί σας ιδιαίτερα σε αυτή την περίοδο προσαρμογής σε μια καινούρια καθημερινότητα, ακούγοντας τα βιώματα που μοιράζεται μαζί σας, τις σκέψεις του και τα συναισθήματά του και κουβεντιάζοντας μαζί του τις εμπειρίες του, είτε αυτές αφορούν νέες γνώσεις, τις παρέες και τα παιχνίδια που έπαιζε είτε αφορούν αισθήματα αγωνίας, άγχους ή λύπης.
Το παιδί μπορεί να προσαρμοστεί στην αρχή πολύ εύκολα και να παρουσιάσει συμπεριφορές αντίδρασης μετά από κάποιο χρονικό διάστημα. Σε αυτές τις περιπτώσεις συνήθως δεν έχει συμβεί κάτι δυσάρεστο στο σχολείο, απλά το παιδί έχει συνειδητοποιήσει τη μονιμότητα της καινούριας κατάστασης και με το κλάμα ή άλλες αντιδράσεις , δοκιμάζει κατά πόσο έχει τη δυνατότητα να ανατρέψει αυτή την πραγματικότητα. Οι γονείς σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να κρατήσουν μια σταθερή συμπεριφορά επιμένοντας στη συνέχιση της παραμονής του παιδιού εκεί και μετά από λίγες μέρες θα επανέλθει ο αρχικός του ενθουσιασμός για το σχολείο και σταδιακά θα αντιληφθεί ότι απέκτησε έναν ακόμη δικό του χώρο, το σχολείο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι στερείται τους γονείς του.
Τα παιδιά μπορεί να μη γνωρίζουν την ώρα, αλλά ξέρουν να συνδυάζουν την αποχώρησή τους με συγκεκριμένα γεγονότα, όπως π.χ. την αποχώρησή τους πριν από το μεσημεριανό γεύμα ή μετά από την αποχώρηση κάποιου συγκεκριμένου φίλου τους κ.τ.λ. Γι’ αυτό το λόγο θα ήταν καλό, τουλάχιστον στην περίοδο της προσαρμογής, να μη γίνονται αλλαγές στην ώρα αποχώρησης ή προσέλευσης χωρίς λόγο. Επίσης καλό θα ήταν να αποφεύγετε να πηγαίνετε το παιδί σας στο σχολείο πολύ αργότερα το πρωί από τα άλλα παιδιά ή να το παίρνετε νωρίτερα, γιατί έτσι δε συμμετέχει σε όλες τις ομαδικές δραστηριότητες και εξασκείται λιγότερο σε σημαντικές δεξιότητες.

Οι γονείς λοιπόν συμβάλλουν καθοριστικά στην ομαλή ένταξη του παιδιού τους στο σχολείο. Με τη στάση τους, μπορούν να το βοηθήσουν να προσαρμοστεί σε αυτή την καινούρια του καθημερινότητα, που θα του προσφέρει μεγάλη χαρά και έναν καινούριο κόσμο γεμάτο από πρωτόγνωρα ερεθίσματα, εμπειρίες και βιώματα.

Άρθρα - 11/14/2022
dontia-paidi

Ποιοί χρειάζονται Στοματοπροσωπική Μυολειτουργική Θεραπεία…

Η Στοματοπροσωπική Μυολειτουργική Θεραπεία (Orofacial Myofunctional Therapy, OMT) στοχεύει στην νευρομυολειτουργική εξάσκηση των μυών του προσώπου και της γλώσσας, έτσι ώστε να επιτευχθεί ενδυνάμωση και σωστή κινητικότητα.

της Αγγελικής Ξυγκά – Λογοπεδικός – Μυολειτουργική Θεραπεύτρια
Πιο συγκεκριμένα η θεραπεία επικεντρώνεται σε τέσσερις ξεχωριστούς τομείς:

Ρινική αναπνοή
Σωστή τοποθέτηση γλώσσας (αποφυγή εμπρόσθιας θέσης, tongue thrust)
Κλειστά χείλη
Σωστή μάσηση /κατάποση
Τυχόν δυσκολία ή δυσλειτουργία στα παραπάνω, έχει ως αποτέλεσμα προβλήματα, στον ύπνο (πχ υπνική άπνοια, ροχαλητό), στην μυοσκελετική ανάπτυξη του προσώπου, στην σύγκλιση της οδοντοστοιχίας και στην διατήρηση της ορθοδοντικής θεραπείας, καθώς επίσης στην μάσηση και άρθρωση /καθαρότητα της ομιλίας.

Αλλά ας τα πάρουμε ένα ένα, ξεκινώντας από τη σωστή αναπνοή.

Ένα άτομο ροχαλίζει, διότι υπάρχει παρεμπόδιση στην ρινική οδό με αποτέλεσμα η αναπνοή να γίνεται από το στόμα. Παραμένοντας το στόμα ανοιχτό, δεν υπάρχει σύγκλιση στα χείλη για να μπορεί το άτομο να αναπνέει, και η γλώσσα απλώνει σε όλη τη στοματική κοιλότητα. Τις περισσότερες φορές υπάρχει οργανικό πρόβλημα (πχ στραβό διάφραγμα, διογκωμένες αμυγδαλές). Τότε το άτομο αναπνέει από το στόμα και κατά την διάρκεια της ημέρας, με αποτέλεσμα να έχει πάντα χείλη ανοιχτά και εμπρόσθια γλώσσα. Το πρόσωπο έχει αυτήν την βαριεστημένη εικόνα γιατί χαλαρώνουν όλοι οι μύες του προσώπου.

Το άτομο που έχει θέματα ύπνου, αφού πρώτα συμβουλευτεί τον ειδικό γιατρό ύπνου ή τον ΩΡΛ του, θα μπορεί με την Μυολειτουργική Θεραπεία να ενδυναμώσει τους μύες που συνδέονται με την σωστή αναπνοή.

Το nevronas.gr ήταν εκεί, με συντονίστρια την Ειρήνη Συνανίδου, Μητέρα αυτιστικού ενήλικα – Παιδαγωγός προσχολικής ηλικίας και ομιλητές τους:
Γιάννης Κουρής, Πατέρας αυτιστικού αγοριού
Έλενα Αρβανίτη, Μητέρα αυτιστικού ενήλικα – Ηθοποιός
Γεωργία Μάλεση, κλινική ψυχολόγος.
Την επιμέλεια είχε η Πόπη Μάλεση, B.A, M.A Psychology.

Το πάνελ με θέμα την ψυχική ανθεκτικότητα των γονιών αυτιστικών παιδιών, κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον του κοινού.

Στην ημερίδα που εμπνεύστηκε ο κ. Αλέξανδρος-Σταμάτιος Αντωνίου, Καθηγητής Ψυχολογίας του ΕΚΠΑ, συμμετείχαν και οι κάτωθι ομιλητές

Σύλλογος Ελλάδας Συνδρόμου Phelan-McDermid
Ροδούλα Παπαφίγγου, Πρόεδρος-Μητέρα κοριτσιού με σύνδρομο Phelan-McDermid

Χριστίνα Όθωνος, Μητέρα κοριτσιού με σύνδρομο Rett

Δημήτρης Παπανικολάου. Διεθνής καθαλοσφαιριστής

Ανθή Σπυροπούλου-Τσίπου, μητέρα εκ γενετής τυφλής έφηβης με πρόσθετες αναπηρίες, Μέλος του Συλλόγου «Αμυμώνη»

Θεώνη Κουφονικολάκου, Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού και πρώην Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικτύου Συνηγόρων του Παιδιού (ENOC)

Χρήστος Μουρίκης πατέρας αγοριού με σύνδρομο Prader-Willi

Παιχνιδαγωγείο, Ιδιωτικό Δημοτικό Σχολείο
Γεωργία Μπέρτου, Λογοθεραπεύτρια
Κατερίνα Αλούπη, Λογοθεραπεύτρια-Παράλληλη Στήριξη
Μαριάννα Κυρίου, Ειδική Παιδαγωγός

Μαρίνα Χάιδα Μητέρα κοριτσιού τυπικής ανάπτυξης σε συμπεριληπτικό σχολείο
Ιωάννα Δασκαλάκη Μητέρα αγοριού τυπικής ανάπτυξης σε συμπεριληπτικό σχολείο

Μαίρη Κασαμπαλάκου Συγγραφέας
Παμμακάριστος, Ίδρυμα για το Παιδί
Κατερίνα Θέου, Ψυχολόγος
Αναστασία Παπαργύρη, Ειδική Παιδαγωγός

Αtaxia School, Συνεταιριστικό Δημοτικό Σχολείο του Βουνού
Γιώργος Λούκας, Ειδικός Παιδαγωγός

Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τους διοργανωτές για την πρόσκληση, αλλά και όσους συμμετείχαν. Δόθηκε η ευκαιρία σε γονείς παιδιών με αναπηρία και παιδιών τυπικής ανάπτυξης να συναντηθούν, να μοιραστούν τις εμπειρίες τους, τις χαρές τους, τις δυσκολίες τους, τις συγκινήσεις τους, τις ανησυχίες και τους φόβους τους… για το γονεϊκό ταξίδι τους. Είχαμε την χαρά να ακούσουμε δασκάλους, θεραπευτές και άλλους επαγγελματίες να μιλούν για την συμπερίληψη, για τους κινδύνους και τους τρόπους προστασίας των ΑμεΑ.

stoma-anoixto-kleisto

Η σωστή τοποθέτηση της γλώσσας επηρεάζει παρά πολύ την κατάποση και την ομιλία.

Για να καταπιούμε σωστά, πρέπει να συνεργαστούν αρμονικά όλοι οι στοματοπροσωπικοί μύες/νεύρα. Η άκρη της γλώσσας πρέπει να πατάει στον ουρανίσκο και συγκεκριμένα στα φατνία (είναι οι ανάγλυφες παράλληλες γραμμές που βρίσκονται πίσω από τα επάνω εμπρόσθια δόντια). Στην περίπτωση της λανθασμένης κατάποσης, η γλώσσα ακουμπάει στα εμπρόσθια επάνω δόντια, ασκώντας αρνητική πίεση και αυτό ονομάζεται tongue thrust.

Αν υπολογίσουμε ότι καταπίνουμε 500 με 1000 φορές το εικοσιτετράωρο, η αρνητική πίεση που ασκείται στα δόντια χαλάει την σύγκλιση της πάνω-κάτω οδοντοστοιχίας. Ακόμα και αν γίνει ορθοδοντική θεραπευτική παρέμβαση, υπάρχει κίνδυνος να μην διατηρηθεί, λόγω της λανθασμένης κατάποσης, και τα δόντια να επανέλθουν στην αρχική τους θέση.

Έτσι η Μυολειτουργική Θεραπεία, μπαίνει παράλληλα ή και αμέσως μετά την ολοκλήρωση της ορθοδοντικής θεραπείας.

new

Το tongue thrust, δημιουργεί αρθρωτικές δυσκολίες και συγκεκριμένα στην παραγωγή του /s/, που έχει σαν αποτέλεσμα το άτομο να ψευδίζει, και στην παραγωγή του /r/ όπου ακούγεται σαν το γαλλικό /r/ (λαρυγγικό).
Στην Λογοθεραπεία, δουλεύοντας μόνο την σωστή τοποθέτηση της γλώσσας, δεν θα καταφέρουμε άμεσα και εύκολα τη σωστή παραγωγή και γενίκευση της καθαρής ομιλίας.

Χρειάζεται παράλληλα ενδυνάμωση των γλωσσικών μυών για να επιτευχθεί η σωστή τοποθέτηση και άρθρωση. Εκεί κρίνεται η επιτυχία, ενός θεραπευτικού προγράμματος που συνδυάζει Λογοθεραπεία με Μυολειτουργική Θεραπεία. Ειδικά σε ενήλικες που θέλουν να διορθώσουν την ομιλία τους αυτός ο συνδυασμός, φέρνει τα βέλτιστα αποτελέσματα.

Πάμε τέλος στη μάσηση /σίτιση.

Βλέπουμε σε πολλά μικρά παιδιά μια δυσκολία στη μετάβαση από αλεσμένη σε σκληρή τροφή. Ακόμα και ενήλικες μπορεί να αποφεύγουν πολύ σκληρές τροφές (πχ φαγητά όπως μπιφτέκι αντί μπριζόλα) ή δεν μπορούν να καταπιούν ένα χάπι.
Εδώ έχει μεγάλη σημασία η σωστή κινητικότητα της γλώσσας μέσα στη στοματική κοιλότητα, όπως πλαγίωση και ανύψωση για την σωστή μάσηση και κατάποση της τροφής. Επίσης τις περισσότερες φορές, τα άτομα με δυσκολία μάσησης έχουν ανοιχτά χαλαρά χείλη και τρώνε με το στόμα ανοιχτό.

Αν αναρωτιέστε μετά από όλα αυτά αν είστε υποψήφιος για Μυολειτουργική Θεραπεία, θα σας πρότεινα να κάνετε τις παρακάτω ερωτήσεις στον εαυτός σας:

Όταν είστε χαλαροί, έχετε ανοιχτό στόμα και αναπνέετε από εκεί;
Όταν κοιμάστε έχετε ανοιχτό στόμα, με αποτέλεσμα το πρωί να σας έχουν τρέξει σάλια στα μάγουλα ή στο μαξιλάρι και τα χείλη σας να είναι ξερά;
Όταν καταπίνετε η γλώσσα σας ακουμπάει στα δόντια σας;
Είχατε βάλει σιδεράκια σε παιδική ηλικία και τα δόντια σας δεν διατήρησαν την σωστή σύγκλιση;
Είναι κάτι στην ομιλία σας που δεν σας ακούγεται καθαρά;
Μασάτε με το στόμα ανοιχτό;
Έχετε ακόμα κακές συνήθειες όπως ονυχοφαγία, δάχτυλο /πιπίλα, γλείψιμο/δάγκωμα χειλιών;
Έχετε συχνούς πονοκεφάλους και έχετε εξαντλήσει όλους τις σχετικές ιατρικές διαγνώσεις;
Αν κάποια από τα παραπάνω σας αφορούν, τότε να ξέρετε οτι υπάρχει εξειδικευμένη θεραπεία και λέγεται Στοματοπροσωπική Μυολειτουργική Θεραπεία (Orofacial Myofunctional Therapy, OMT).

Γράφει: η Αγγελική Ξυγκά – Λογοπεδικός – Μυολειτουργική Θεραπεύτρια

Πηγή:Νευρώνας

Άρθρα - 11/14/2022

Ούτε Αυτισμός, ούτε δυσκολίες, τίποτα… μόνο ένα λαστιχάκι!

To Nevronas.gr για ακόμα μια φορά έδωσε τον «Λόγο στους Γονείς» σε Ημερίδα στο ΕΚΠΑ

Το κείμενο αυτό είναι μία προσωπική, αυθόρμητη ανάρτηση ενός γονιού, στο facebook. Δεν ήταν προορισμένο για άρθρο… αλλά είναι καταπληκτικό!

Μόνον εγώ, ο Ηλίας, ένα λαστιχάκι και τίποτα άλλο …ούτε Αυτισμός, ούτε δυσκολίες, τίποτα!!!

Mπορεί ένα λαστιχάκι να σε κάνει να ξεχάσεις τον αυτισμό για λίγο;
Να σε κάνει να αισθανθείς χαλαρά και όμορφα;

του Βαγγέλη Καρατζά – Πατέρας παιδιού στο Φάσμα του Αυτισμού

 

Πάρα πολλές φορές ο Ηλίας (ο γιός μου, που είναι αυτιστικός) με κάνει και αισθάνομαι καλύτερα, μου φτιάχνει την διάθεση.

Όλο το καλοκαίρι, τα δεκάδες μπάνια που κάναμε μαζί, ήταν το highlight της ημέρας μου… γελάγαμε μαζί, παίζαμε και ένιωθα τουλάχιστον δέκα κιλά ελαφρύτερος.

Και οι βόλτες (που δεν έχουμε κάνει πολλές φέτος) είναι κάτι που και οι δυο ευχαριστιόμαστε πολύ.

Στο χώρο του όμως είναι λίγο διαφορετικά τα πράγματα…
Κολλάει στο tablet, όπου παίζει πάρα πολλές φορές το ίδιο σημείο σε ένα βίντεο και είναι κάτι που τον βάζει σε μία λούπα-σε ένα φαύλο κύκλο εμμονής- που από τη μία τον εκνευρίζει, από την άλλη δεν μπορεί να ξεφύγει κι έτσι σπάνια κάθεται ήρεμος, ακόμα και όταν κάθεται αγκαλιά ή στα πόδια μου.

Όταν δεν έχει το tablet, η χαρά του και η λαχτάρα του να είναι μαζί μου είναι τόση που ενώ είναι τρυφερός και θέλει να τον γαργαλάω και να παίζουμε και γελάει σκανδαλιάρικα, πολλές φορές δεν μπορεί να το διαχειριστεί όλο αυτό το συναίσθημα γίνεται ανήσυχος και εκφράζεται με στερεοτυπίες ή κάποιες φορές με τσιμπιές ή με δαγκωνίτσες, που δεν είναι επιθετικότητα αλλά από υπερένταση.

Μια μέρα, λοιπόν, είχαμε κάτσει μαζί, επί τουλάχιστον πέντε ώρες, σκόπιμα, χωρίς tablet. Δεν ήθελε όμως και να πάει βόλτα. Καθόταν με την πλάτη ακουμπισμένη στα πόδια μου. Εγώ τον χάιδευα με το χέρι που κράταγα ένα ξεχασμένο λαστιχάκι, που βρήκα στα νύχια του γάτου μας.

Χωρίς να το πάρει από το χέρι μου ο Ηλίας άρχισε να το τραβάει δεξιά – αριστερά και πάνω – κάτω, να δοκιμάζει τα όρια και τις αντοχές του, να το περνάει μέσα από τα χέρι του, να το περνάει μέσα από τα πόδι του, να βγάζει ήχους με αυτό, λες και είναι χορδή, κι όλα αυτά ενώ το λαστιχάκι παρέμενε στο χέρι μου και ο Ηλίας απόλυτα ήρεμος.

Έπαιζε όπως παίζει κάθε παιδί που όταν δεν έχει κάτι να κάνει παίζει με το πιο απλό αντικείμενο για να περάσει την ώρα του, όπως έκανα κι εγώ μικρός, όπως ίσως κάνατε κι εσείς.

Και πού είναι το περίεργο; Γιατί κάθομαι και τα γράφω αυτά;…
Μα, γιατί σχεδόν ποτέ δεν το κάνει αυτό.
Γιατί είναι η πρώτη φορά που κάτσαμε μαζί μισή ώρα χωρίς στερεοτυπίες, χωρίς εκνευρισμό, χωρίς καμία ένταση στο σώμα του, χωρίς αισθητηριακά.

Ένας πατέρας και ένας γιος που παίζουν με ένα λαστιχάκι, χαλαρά, ήρεμα, μισή ώρα χωρίς σκέψεις, χωρίς εμμονές, χωρίς αισθητηριακά, χωρίς να θέλει να βάλει τίποτα στο στόμα του, χωρίς να θέλει να κλείσει το φως και την τηλεόραση ή να ανοίξει το φως και την τηλεόραση ή να τοποθετήσει κάτι στη ‘θέση του’ και διάφορα άλλα.

Τόσο απλό, αυτό που συνέβη αλλά τόσο σπάνιο στη ζωή μας… και το χάρηκα σαν τρελός!
Μόνον εγώ, ο Ηλίας, ένα λαστιχάκι και τίποτα άλλο …ούτε αυτισμός ούτε δυσκολίες, τίποτα!!!!
Εγώ και ο γιος μου, σε έναν καναπέ, ήρεμα, να μην κάνουμε τίποτα.

Μεγάλο πράγμα αυτό, μεγάλο δώρο.
Όσοι το έχετε βιώσει μην το θεωρείτε δεδομένο και να το εκτιμάτε.

 

Γράφει: ο Βαγγέλης Καρατζάς – Πατέρας παιδιού στο Φάσμα του Αυτισμού

Επιμέλεια: Πόπη Μάλεση – B.A, M.A Psychology

Πηγή nevronas.gr

Άρθρα - 11/14/2022

Επιτέλους και για τους Αυτιστικούς εισαγωγή σε ΑΕΙ χωρίς εξετάσεις με το 5%

Μετά από χρόνια αγώνων και διεκδικήσεων επιτέλους και τα αυτιστικά άτομα εντάσσονται στις ευεργετικές διατάξεις για εισαγωγή στην τριτοβάθμια Εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία σε ποσοστό 5% επί του του συνόλου των εισαγομένων.

Στον πίνακα των 105 παθήσεων που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Β 6069/28-11-2022 η,με κωδικό 91, έχει προστεθεί και ο Αυτισμός με την κάτωθι διατύπωση: «ΠΑΣΧΟΝΤΕΣ ΑΠΟ ΔΙΑΧΥΤΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΜΕ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ 67%».

Αναφέρεται αναλυτικά στο ΦΕΚ:

Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Β 6069/28-11-2022 η υπ. αριθμ. πρωτ. Φ.153/147462/Α5 Κοινή Απόφαση (ΚΥΑ) της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων ,Νίκης Κεραμέως και του Υπουργού Υγείας ,Αθανασίου Πλεύρη ,με την οποία τροποποιείται η υπό στοιχεία Φ.151/17897/ Β6/07-02-2014 Κοινή Απόφαση των Υπουργών Παιδείας και Θρησκευμάτων και Υγείας “Καθορισμός οργάνων, τρόπου και διαδικασίας διαπίστωσης σοβαρών παθήσεων υποψηφίων για εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση” (Β’ 358) ως ακολούθως:
Α. Στο άρθρο 3 της ανωτέρω απόφασης, αντικαθίσταται η παρ. 6 ως εξής:

«6. α. Πιστοποιητικά Διαπίστωσης Πάθησης που έχουν ήδη εκδοθεί από τις Επταμελείς Επιτροπές των Νοσοκομείων ή την Επιτροπή Εξέτασης Ενστάσεων του ΚΕΣΥ από την 31-10-2017 (ημερομηνία δημοσίευσης σε ΦΕΚ της υπό στοιχεία Φ.151/180552/Α5/25-10-2017 κοινής υπουργικής απόφασης, Β’ 3822) έως τη δημοσίευση σε ΦΕΚ της παρούσας κοινής υπουργικής απόφασης, παραμένουν σε ισχύ.

Η πρώτη αντίδραση ενός αυτιστικού ενήλικα…
Ο ενήλικας αυτιστικός Γιώργος Τριανταφύλλου σε σχετική ανάρτηση του έγραψε:
«Μια μεγάλη νίκη για τον αυτισμό!

Είναι απερίγραπτη η χαρά και η συγκίνηση της ανταμοιβής των κόπων.
Τα τέλη Νοεμβρίου του 2020, ξεκίνησε για μένα ένας μεγάλος αγώνας. Ήταν η χρονιά που έδινα πανελλήνιες και το άγχος με κατέκλυε με ψυχοσωματικά, βλέποντας τις λίστες με τις παθήσεις για την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο άνευ πανελληνίων, εγώ και οι δικοί μου συγκλονιστήκαμε λόγω της απουσίας των ατόμων με αυτισμό για άλλη μια χρονιά. Τα συναισθήματα μου ήταν απογοήτευση και πόνος λόγω της περιθωριοποίησης και μη κατανόησης των ατόμων με την αόρατη αναπηρία.

Έτσι έγραψα μια επιστολή με αποδέκτες το Ελληνικό δημόσιο και τους αυτιστικούς και γονείς αυτών με τίτλο «Άτομα με αυτισμό, παιδιά ενός κατώτερου θεού;» με την οποία ανέλυα γιατί πρέπει να βρισκόμαστε εμείς οι αυτιστικοί στην λίστα αυτήν. Για παράδειγμα,έχουμε υπερευαίσθητο αισθητηριακό κέντρο που μας κάνει πολύ ευάλωτους συναισθηματικά.

Σήμερα νιώθω διπλά κερδισμένος και επειδή είμαι πιο δυνατός αλλά και επειδή εισακουστήκαμε.
Διαβάζοντας το κείμενο που έγραψα τότε, δεκάδες κόσμου με στήριξαν, μαζέψουμε 500 υπογραφές μέσω του avaaz και με την δικηγόρο Ευγενία Σαρίδου, γράψαμε ένα υπόμνημα με αποδέκτες τον Πρωθυπουργό και την Υπουργό Παιδείας, το οποίο υπογράψαμε από αυτιστικοί και γονείς αυτών, μέχρι και καθηγητές πανεπιστημίων.

Σήμερα θέλω να ευχαριστήσω τόσο όσους με υποστήριξαν σε όλο αυτό, την Άδα, την Ευγενία, την Νίκη, την Μαρία και πολλούς άλλους απλούς πολίτες όσο και τις βουλεύτριες Χαρά Κεφαλίδου και Παρασκευή Βρυζίδου οι οποίες μεσολάβησαν το 2021 για το θέμα αυτό. Εννοείται όμως πως θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και την Υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως, των οποίων τα γραφεία είχαν απαντήσει πως θα διευθετηθεί το θέμα και σήμερα, μετά από δύο χρόνια οι αυτιστικοί είμαστε στην λίστα του 5%.

Η χαρά μου είναι ανείπωτη, και δεν μετανιώνω όσες φορές και αν μου ζήτησαν να κρύψω το ότι είμαι αυτιστικός, γιατί οι ανάγκες των αυτιστικών είναι άγνωστες και όσο εμείς μιλάμε ναι, η πολιτεία μας ακούει!

Γιώργος Τριανταφύλλου»

Πηγή nevronas.gr

Άρθρα - 11/14/2022

Απώλεια Αγαπημένου Προσώπου

Ο θάνατος αποτελεί μέρος της καθημερινής μας ζωής, μια αναπόφευκτη πραγματικότητα που όλοι θα αντιμετωπίσουμε κάποια στιγμή.

Όταν αυτός προκύπτει μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον, πολλοί γονείς αναρωτιούνται αν πρέπει να μιλήσουν στα παιδιά τους για αυτό, τι ακριβώς θα πρέπει να τους πουν και ποιες αντιδράσεις θα πρέπει να περιμένουν από αυτά.

Οι αντιδράσεις συγγενών σε έναν επικείμενο θάνατο και οι επιπτώσεις στο παιδί

Κάθε οικογένεια αποτελεί ένα «σύνολο» και κάθε γεγονός που επηρεάζει ένα ή περισσότερα μέλη του συνόλου αυτού έχει αντίκτυπο σε ολόκληρη την οικογένεια. Και αντίστροφα , όταν ένα γεγονός επιδρά στο σύνολο της οικογένειας, όλα τα μέλη της επηρεάζονται από αυτό. Όταν ένα μέλος της οικογένειας πεθαίνει, τότε αλλάζει η δομή της οικογένειας και παύει να είναι όπως την ήξεραν τα μέλη στο σύνολό της. Το πένθος είναι διπλό. Απαιτείται επομένως μια νέα ανακατανομή ρόλων και ευθυνών στα πλαίσια της «νέας» οικογένειας που διαμορφώνεται και η οποία δεν είναι όμοια με αυτήν που προϋπήρξε.

Στην τελική φάση της ζωής του αρρώστου τα μέλη της οικογένειας βιώνουν μια διεργασία θρήνου, παρόμοια με εκείνη που βιώνει ο άρρωστος που προετοιμάζεται ψυχολογικά για τον επικείμενο θάνατό του.

Χαρακτηριστικά:

  • Αυξημένο άγχος που οφείλεται στην αίσθηση αδυναμίας και ανημποριάς των ανθρώπων να ανατρέψουν τις συνθήκες που οδηγούν στο θάνατο.
  • Διαρκής ενασχόληση με σκέψεις που αφορούν το θάνατο του αρρώστου, αλλά και προβληματισμούς με το δικό τους θάνατο.
  • Έντονα αμφιθυμικά συναισθήματα που εκδηλώνονται, για παράδειγμα, με την επιθυμία να επιβιώσει ο άρρωστος, αλλά και την ευχή να πεθάνει για να μην υποφέρει.
  • Προοδευτική συναισθηματική παραίτηση από τα όνειρα, τις ελπίδες και τις προσδοκίες που είχαν για το άτομο και τη σχέση τους μαζί του. Δεν εγκαταλείπεται ο ίδιος ο άρρωστος, αλλά η εικόνα ενός ατόμου που δε θα γιατρευτεί ποτέ, ενός ατόμου που μελλοντικά δε θα αποτελεί πλέον μέλος της οικογένειας και δε θα συμπεριλαμβάνεται στα σχέδια και τα όνειρά της.
  • Έντονο προβληματισμό και προγραμματισμό σχετικά με τις άμεσες ή απώτερες συνθήκες ζωής που θα προκύψουν μετά το θάνατο του αρρώστου (π.χ. Πώς θα αντιδράσω στην κηδεία; Πώς θα είναι η ζωή μας από εδώ και εμπρός; ) Αυτές οι σκέψεις  προκαλούν ενοχές αυξάνοντας τον ψυχικό πόνο των συγγενών.

Όλα τα αισθήματα αυτά οι γονείς, όσο και να το θέλουν, δεν μπορούν να  τα κρατάνε μακριά από το παιδί τους. Τα παιδιά διαισθάνονται πότε οι γονείς είναι λυπημένοι ή όταν υπάρχει μια κρίση στην οικογένεια. Οι γονείς πρέπει να βρουν έναν τρόπο από τη μία πλευρά να προστατέψουν τα παιδιά τους από αισθήματα που μπορεί να τα πληγώσουν και να έχουν αρνητικές επιδράσεις σε αυτά και από την άλλη να μοιραστούν, σε κάποια πλαίσια βέβαια, τη λύπη τους μαζί τους ανάλογα με την ηλικία τους, την ψυχολογική τους κατάσταση  και την ψυχοσύνθεσή τους.

Συνειδητοποίηση του θανάτου σε διάφορες ηλικίες

Μεγαλώνοντας,τα παιδιά συνειδητοποιούν ότι όλοι οι άνθρωποι κάποια στιγμή πεθαίνουν. Αυτή η διαπίστωση μπορεί να τους προκαλεί φόβο και ανησυχία. Συχνά οι ανησυχίες αυτές επικεντρώνονται γύρω από τον θάνατο των γονέων τους και για το τι θα τους συμβεί αν οι γονείς τους πεθάνουν. Δεν είναι πάντα καθησυχαστική η εξήγηση ότι αυτό δεν πρόκειται να συμβεί για πολύ καιρό, επειδή τα παιδιά δεν έχουν πλήρως αναπτυγμένη  αίσθηση του χρόνου. Επίσης μπορεί και να έχουν βιώσει τραγικά συμβάντα, όπου νεαρά άτομα του περιβάλλοντός τους απεβίωσαν.

Πώς αντιλαμβάνονται όμως τα παιδιά στις διάφορες ηλικίες τον θάνατο;

Μέχρι την ηλικία των 4ων χρόνων, τα παιδιά δε συνδέουν ξεκάθαρα την έννοια του θανάτου με την παράσταση της ζωής που χάνεται οριστικά.

Στα 4 και 5 χρόνια τους τα παιδιά έχουν ισχυρότερες συναισθηματικές αντιδράσεις και αρχίζουν να αναρωτιούνται για θέματα γύρω από το θάνατο και από την ηλικία των 6-9 χρόνων σιγά σιγά αρχίζουν να  καταλαβαίνουν τη μονιμότητα του θανάτου και αντιλαμβάνονται πως η απώλεια ενός ατόμου αποτελεί ένα οριστικό και αμετάκλητο γεγονός.

Αντιδράσεις παιδιών στον θάνατο

Κάθε παιδί αντιδρά διαφορετικά στο θάνατο, ανάλογα με την ηλικία του, την ψυχοσυναισθηματική του ωριμότητα, τη σχέση που διατηρούσε με το άτομο που πέθανε, αλλά και τους χειρισμούς των γονέων του. Άλλα παιδιά απομονώνονται, έχουν κακή διάθεση ή παρουσιάζουν ανορεξία, εφιάλτες, ενούρηση, επιθετικότητα ή ψυχοσωματικές αντιδράσεις.

Όταν οι ενήλικοι έχουν φόβους που τους παραλύουν, οι ψυχολόγοι χρησιμοποιούν ποικίλες τεχνικές για να τους διδάξουν πώς να τους αντιμετωπίζουν. Πολλές φορές αυτές βασίζονται στην προϋπόθεση ότι ο φόβος και η χαλάρωση δε συμβιβάζονται. Αν οι άνθρωποι μάθουν να χαλαρώνουν όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με αντικείμενα και καταστάσεις που προκαλούν φόβο, δε θα αισθάνονται φοβισμένοι ή τουλάχιστον θα είναι σε θέση να μην αφήσουν το φόβο να κλιμακωθεί τόσο, που να είναι ανεξέλεγκτος.

Αυτή την  τεχνική τη χρησιμοποιούν τα παιδιά για να αντιμετωπίσουν το θάνατο μέσα στο το παιχνίδι. Το παιχνίδι είναι, από τη φύση του, μια δραστηριότητα χαλαρωτική και διασκεδαστική. Ένα παιδί που φοβάται δεν μπορεί να παίξει. Ένας τρόπος να αντιμετωπίσει με επιτυχία τους φόβους του είναι να τους συμπεριλαμβάνει στα παιχνίδια του σε στιγμές που αισθάνεται ευτυχισμένο και χαλαρωμένο, ιδιαίτερα όταν είναι μαζί με τους φίλους του.  Με αυτή την έννοια, τα παιχνίδια για τον θάνατο συχνά αποτελούν για το παιδί έναν τρόπο να αποδεχτεί την ιδέα του θανάτου.

Για τα παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας μέχρι τα 11 –12 χρόνια ο θρήνος είναι μικρής διάρκειας, επειδή η αντοχή τους στον ψυχικό πόνο είναι μικρότερη. Χρησιμοποιούν ως αμυντικό μηχανισμό την άρνηση της κατάστασης που τους δημιουργεί θλίψη και πόνο ενώ πολλές φορές η θλίψη μετουσιώνεται σε χαρά. Αυτή η στάση του παιδιού συχνά οδηγεί σε παρεξηγήσεις από την πλευρά των συγγενών , που αναρωτιούνται πώς είναι δυνατόν να είναι τόσο ανέμελο κα αδιάφορο. Στην πραγματικότητα όμως, πίσω από αυτή τη συμπεριφορά  κρύβεται η αδυναμία του παιδιού να δεχθεί ότι το πρόσωπο που πέθανε δεν ξαναγυρίζει.

Πώς μιλάμε στο παιδί για το θάνατο;

Όταν το παιδί υποβάλλει ερωτήσεις σχετικά με το θάνατο και το πένθος, οι πρώτες αντιδράσεις των γονέων είναι συνήθως αμήχανες και αναρωτιούνται, τι πρέπει να του απαντήσουν. Η δυσκολία γίνεται ακόμα πιο μεγάλη, όταν συμβεί κάποιος θάνατος στο οικογενειακό περιβάλλον.

Ακόμα και από τις πολύ μικρές ηλικίες μπορούμε να ξεκινήσουμε σταδιακά να μιλάμε στα παιδιά για το θέμα του θανάτου. Η ίδια η ζωή μας δίνει πάρα πολλές ευκαιρίες για κάτι τέτοιο · οι αλλαγές που συμβαίνουν στη φύση κατά τη διάρκεια του χρόνου, η γέννηση και ο θάνατος των ζώων,  όλα αυτά αποτελούν γεγονότα που αν και δεν είναι τόσο επώδυνα όσο ένας θάνατος αγαπημένου προσώπου, μπορούν να εισάγουν ένα παιδί στην έννοια του τέλους αλλά και της αρχής και να περάσουν το μήνυμα ότι όλα συζητιούνται και όλα αντιμετωπίζονται.

Σε ερωτήσεις του παιδιού σχετικά με το θάνατο, ακούμε προσεκτικά το παιδί, απαντάμε την ερώτησή του ή την απορία του και μας καθοδηγεί το παιδί για την πορεία της συζήτησης.

Όταν μια οικογένεια αντιμετωπίσει την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, πολλοί γονείς νιώθουν την επιθυμία να «προστατέψουν» τα παιδιά από αυτή την ομολογουμένως επίπονη πραγματικότητά και τους οδηγεί συχνά στο να αποκρύψουν την αλήθεια από αυτά ή στο να δημιουργήσουν διάφορα φανταστικά σενάρια για να δικαιολογήσουν την απουσία του θανόντα. Έτσι όμως, και τα ίδια τα παιδιά οδηγούνται στην αποφυγή οποιονδήποτε σχετικών σχολίων και ερωτήσεων, με αποτέλεσμα να μην τους δίνεται τελικά ποτέ η δυνατότητα να συζητήσουν ειλικρινά για τον θάνατο και να προετοιμαστούν σταδιακά για όλες τις αναπόφευκτες απώλειες που θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουν στη ζωή τους.

Οι γονείς δεν πρέπει να λένε ψέματα στα παιδιά όσον αφορά στην απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου. Με απλό τρόπο πρέπει να του λένε ότι το αγαπημένο τους πρόσωπο «πέθανε» και όχι ότι «κοιμήθηκε» γιατί κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε πιθανή και φυσικά λανθασμένη  ταύτιση του θανάτου με τον ύπνο. Πολλά είναι τα παιδιά που αντιδρούν σε αυτή την εικόνα του ύπνου που τους παρουσιάζεται με εφιάλτες και φοβίες γιατί ανησυχούν μήπως δεν ξυπνήσουν ξανά τα ίδια ή οι γονείς τους ποτέ από τον ύπνο τους.

 Το ίδιο ισχύει και για την παραποίηση της αλήθειας με το να λένε οι γονείς ότι το άτομο που πέθανε έχει πάει σε μια μακρινή πόλη ή χώρα και θα μείνει εκεί για πάρα πολύ καιρό, γιατί ,πέρα από μια ψευδή αντίληψη της πραγματικότητας, το παιδί μπορεί να νιώθει ότι αυτό το άτομο το εγκατέλειψε ή να περιμένει να γυρίσει. Σε πιθανά ερωτήματα του παιδιού ως προς το «Πού πήγε η γιαγιά;» είναι προτιμότερο να απαντούν οι γονείς με ειλικρίνεια υποστηρίζοντας πως «Δεν ξέρουμε ακριβώς» αλλά μεταφέροντας μια αισιόδοξη αντίληψη πως «Εκεί που είναι, είναι καλά και δεν υποφέρει πια».

Τα παιδιά πρέπει να αισθάνονται ελεύθερα να εκφράσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματα που έχουν, χωρίς να νιώθουν άσχημα ή να ντρέπονται για αυτά. Σε αυτό θα βοηθηθούν, αν και οι γονείς μοιράζονται τη θλίψη και το πένθος μαζί τους ανάλογα με την ηλικία τους και τη συναισθηματική τους κατάσταση σε λογικά πλαίσια. Αντιθέτως, το να προσπαθούν να τα απομονώσουν από τα δικά τους συναισθήματα θλίψης και απόγνωσης για την απώλεια, έχει αρνητικές επιπτώσεις για τα παιδιά. Τα παιδιά ξέρουν πάρα πολύ καλά πότε ο γονέας είναι θλιμμένος ή πότε περνάει μια κρίση. Οι προσπάθειες να αποκρύψουν ένα θάνατο στο οικογενειακό ή φιλικό περιβάλλον ή τα συναισθήματα που τους προκαλεί ο θάνατος αυτός, προξενούν αίσθημα εγκατάλειψης στο παιδί. Είναι προτιμότερο ένα παιδί να μάθει για το θάνατο από τους ίδιους τους θλιμμένους  γονείς του, παρά να αντιμετωπίσει την απόγνωση των γονέων του, χωρίς να ξέρει τον  λόγο.

Όταν οι γονείς είναι σε θέση να μεταβιβάσουν στο παιδί ,σε λογικά πλαίσια ,τη θλίψη τους, τα ερωτηματικά για το θάνατο, τις αναμνήσεις και το νόημα του πόνου, το παιδί  βρίσκει την ευκαιρία να βιώσει ακίνδυνα τις ερωτήσεις που έχει. Μπορεί να μοιραστεί τα έντονα συναισθήματα θλίψης και μελαγχολίας με τους γονείς του.

Όμως σε καμία περίπτωση η θλίψη που εξωτερικεύουν οι γονείς μπροστά στο παιδί για τον θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου δεν πρέπει να είναι υπερβολική, ώστε να αγχώνει τελικά το παιδί. Την κατάρρευσή τους από κατάθλιψη και την απελπισία τους πρέπει να μοιραστούν οι γονείς με έναν καλό τους φίλο ή με έναν συγγενή και σε καμία περίπτωση με τα παιδιά τους.

Το σημαντικότερο και το πιο ανακουφιστικό μήνυμα που πρέπει να περάσουμε σε ένα παιδί που βιώνει τον βαθύ πόνο μιας απώλειας μέσα στην οικογένειά του είναι το γεγονός πως αυτό που νιώθει κάποια στιγμή θα περάσει. Οφείλουμε να δείξουμε στο παιδί την πίστη μας σε εκείνο πως θα καταφέρει να αντέξει την θλίψη που το βαραίνει, και πως θα συνεχίσει τελικά να ζει ευτυχισμένο κοντά στα υπόλοιπα αγαπημένα του πρόσωπα, κρατώντας ζωντανές μόνο τις όμορφες αναμνήσεις από τον θανόντα.

Παιδί και τελετουργικά του πένθους

Πολλοί γονείς αναρωτιούνται αν θα πρέπει να αφήσουν τα παιδιά τους να πάρουν μέρος στα διάφορα τελετουργικά του πένθους, όπως είναι η κηδεία ή το μνημόσυνο.

Η απάντηση εδώ δεν μπορεί να είναι ένα απλό ναι ή όχι.

Η συμμετοχή του παιδιού σε μια τέτοια διαδικασία θα μπορούσε να λειτουργήσει θετικά, βοηθώντας το στην αντιμετώπιση του θλιβερού γεγονότος, δίνοντάς του την ευκαιρία να αποχαιρετίσει το αγαπημένο  του πρόσωπο, να εξωτερικεύσει τα συναισθήματά του, αλλά και να λάβει τη στήριξη άλλων κοντινών ατόμων.

Σίγουρα όμως η ηλικία του παιδιού, η ευαισθησία που το χαρακτηρίζει γενικότερα, η επιθυμία του ίδιου, αποτελούν παράγοντες που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη σε αυτό το ζήτημα.

Επίσης, η μορφή της συμμετοχής του παιδιού στα τελετουργικά του πένθους, εξαρτάται από τις συνθήκες τις συγκεκριμένης περίπτωσης. Σε κάθε περίπτωση όμως, οι γονείς του θα πρέπει να είναι πολύ κοντά του ώστε να φροντίζουν το θλιμμένο παιδί και όταν αυτό το θελήσει να το απομακρύνουν από καταστάσεις πολύ φορτισμένες και ακατάλληλες για αυτό.

Όταν το τυπικό του αποχαιρετισμού ολοκληρωθεί, το παιδί πρέπει να ξαναβρεί τον δρόμο της καθημερινότητας χωρίς το αγαπημένο πρόσωπο. Πρέπει να ξέρουμε ότι η πραγματική επεξεργασία του γεγονότος ενός θανάτου γίνεται πολλές φορές πολύ αργότερα. Μπορεί μάλιστα να εμφανιστεί και για πρώτη φορά μετά από χρόνια.

Η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου αποτελεί μια μεγάλη δοκιμασία για τον καθένα μας και προκαλεί μεγάλο ψυχικό πόνο που στην αρχή φαίνεται να είναι αβάστακτος .

 Όταν πρόκειται για τον θάνατο στο άμεσο οικογενειακό περιβάλλον, π.χ. αν πεθάνει ένας γονέας ή ένας αδελφός, η απώλεια αυτή είναι αναντικατάστατη.

Όσο θλιβερή και αν είναι η εμπειρία της απώλειας και της θλίψης για το παιδί και την οικογένεια για ένα αγαπημένο πρόσωπο που χάθηκε για πάντα, αυτή η εμπειρία ωστόσο προσθέτει μια σημαντική  διάσταση στην ικανότητα του παιδιού να νοιάζεται για τους άλλους.

Επίσης  δίνει σε μας στους γονείς  την ευκαιρία  να μοιραστούμε με τα παιδιά μας αυτό το είδος της προσωπικής θλίψης. Μπορούμε να περιγράψουμε με λόγια τα πιστεύω μας, που μας επιτρέπουν να αντιμετωπίζουμε την απώλεια και τον θάνατο. Έχουμε την ευκαιρία να εξηγήσουμε πώς νιώθουμε εμείς οι ίδιοι μπροστά στο θάνατο, καθώς και τις απόψεις μας για τη θρησκεία και τη μετά θάνατο ζωή.

Μπορούμε να μοιραστούμε τις αναμνήσεις του ατόμου που χάθηκε με τα παιδιά μας και έτσι να περάσουμε το μήνυμα ότι μέσα μας, στις σκέψεις μας θα μείνει πάντα μαζί μας.

Άρθρα - 11/14/2022

Άποψη για “οι Λογοθεραπείες είναι μόδα” και τα κέντρα “φυτρώνουν” σαν μανιτάρια

Νομίζω φράσεις όπως “οι Λογοθεραπείες είναι μόδα” και τα κέντρα “φυτρώνουν” σαν μανιτάρια στις γειτονιές πληγώνουν! Τόσο τους γονείς παιδιών με ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ, ορατές ή ΑΟΡΑΤΕΣ δυσκολίες όσο και τους επαγγελματίες που έχουν επιλέξει τεράστιο μέρος της ζωής τους και του χρόνου τους να τα αφιερώνουν στην ανακούφιση αυτών των οικογενειών. Συνήθως με αφοσίωση, προσήλωση στο έργο τους αλλά κυρίως πηγαία αγάπη!

του Γιάννη Μπούγου – Ψυχολόγος Δ/ντής του Εξειδικευμένου Κέντρου Θεραπειών “Σύναψις”

Και όχι, η δυσκολία μιας μαμάς να αφήσει για ένα λεπτό απ τα μάτια της το 12χρονο παιδί της επειδή κινδυνεύει η σωματική του ακεραιότητα ή το παιδί που δυσκολεύεται να επικοινωνήσει την πείνα, τον πόνο του ή τη χαρά του δεν είναι μια τάση ή ένα καινούριο trend της εποχής.

Για την αύξηση των ποσοστών Αυτισμού ή άλλων αναπτυξιακών δυσκολιών η επιστημονική κοινότητα δεν έχει να δώσει πολλές απαντήσεις.

Είναι αλήθεια οτι οι πιο ενημερωμένοι και ευαισθητοποιημένοι γονείς του 2022 θα αφήσουν λιγότερα πράγματα στην τύχη τους και θα χτυπήσουν πιο εύκολα και πιο γρήγορα (ευτυχώς) την πόρτα του ειδικού απ’ ότι παλιότερα. Και κάποιοι, αυτή την αγωνία τους θα την εκμεταλλευτούν. Ευτυχώς λίγοι.

Δε γίνονται όλα τέλεια στον χώρο. Δεν αποκλείεται παιδιά που κανονικά θα ανάρρωναν από τις ήπιες δυσκολίες τους μέσω της φυσικής νευροαναπτυξιακής ωρίμανσης τους σήμερα να παραμένουν σε κοστοβόρες παρέμβασεις επειδή κάποιος επαγγελματίες βιοπορίζεται από τη συντήρηση αυτών των παρεμβάσεων. Υπάρχουν οικογένειες που με μια τηλεφωνική οδηγία στους γονείς τύπου “οργανώστε την καθημερινότητά σας” θα έλυναν σημαντικά προβλήματα τους αφού εφάρμοζαν την οδηγία. Αλλά αυτό δεν είναι επουδενί ο κανόνας. Και δεν αρκεί για να ακυρώνεται συνολικά ένας κλάδος.

Να ξεχωρίσουμε λοιπόν την ουσιαστική παροχή υπηρεσιών ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΗΣ εκπαίδευσης σε παιδιά με αντικειμενικές δυσκολίες από τα μεμονωμένα περιστατικά πλουτισμού από “επιχειρηματίες” του χώρου που κινούνται κερδοσκοπικά.

Ας εμπιστευτούμε φορείς και επαγγελματίες που κοιτούν στα μάτια τους γονείς και καθοδηγούνται μόνο από την επιθυμία τους για ειλικρινή βοήθεια και φροντίδα των ίδιων και των παιδιών τους.

Κάποιες δυσκολίες ήρθαν για να μείνουν. Κάποιοι παλεύουμε να το αλλάξουμε αυτό. Μακάρι λοιπόν τέτοιες δυσκολίες να ήταν όντως παροδική “μόδα”. Να έμεναν για λίγο. Αυτό θα ήταν ευχή πολλών οικογενειών.

Γράφει: ο Γιάννης Μπούγος, Ψυχολόγος Δ/ντής του Εξειδικευμένου Κέντρου Θεραπειών“Σύναψις”

Πηγή nevronas.gr

Νομίζω φράσεις όπως “οι Λογοθεραπείες είναι μόδα” και τα κέντρα “φυτρώνουν” σαν μανιτάρια στις γειτονιές πληγώνουν! Τόσο τους γονείς παιδιών με ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ, ορατές ή ΑΟΡΑΤΕΣ δυσκολίες όσο και τους επαγγελματίες που έχουν επιλέξει τεράστιο μέρος της ζωής τους και του χρόνου τους να τα αφιερώνουν στην ανακούφιση αυτών των οικογενειών. Συνήθως με αφοσίωση, προσήλωση στο έργο τους αλλά κυρίως πηγαία αγάπη!

του Γιάννη Μπούγου – Ψυχολόγος Δ/ντής του Εξειδικευμένου Κέντρου Θεραπειών “Σύναψις”

Και όχι, η δυσκολία μιας μαμάς να αφήσει για ένα λεπτό απ τα μάτια της το 12χρονο παιδί της επειδή κινδυνεύει η σωματική του ακεραιότητα ή το παιδί που δυσκολεύεται να επικοινωνήσει την πείνα, τον πόνο του ή τη χαρά του δεν είναι μια τάση ή ένα καινούριο trend της εποχής.

Για την αύξηση των ποσοστών Αυτισμού ή άλλων αναπτυξιακών δυσκολιών η επιστημονική κοινότητα δεν έχει να δώσει πολλές απαντήσεις.

Είναι αλήθεια οτι οι πιο ενημερωμένοι και ευαισθητοποιημένοι γονείς του 2022 θα αφήσουν λιγότερα πράγματα στην τύχη τους και θα χτυπήσουν πιο εύκολα και πιο γρήγορα (ευτυχώς) την πόρτα του ειδικού απ’ ότι παλιότερα. Και κάποιοι, αυτή την αγωνία τους θα την εκμεταλλευτούν. Ευτυχώς λίγοι.

Δε γίνονται όλα τέλεια στον χώρο. Δεν αποκλείεται παιδιά που κανονικά θα ανάρρωναν από τις ήπιες δυσκολίες τους μέσω της φυσικής νευροαναπτυξιακής ωρίμανσης τους σήμερα να παραμένουν σε κοστοβόρες παρέμβασεις επειδή κάποιος επαγγελματίες βιοπορίζεται από τη συντήρηση αυτών των παρεμβάσεων. Υπάρχουν οικογένειες που με μια τηλεφωνική οδηγία στους γονείς τύπου “οργανώστε την καθημερινότητά σας” θα έλυναν σημαντικά προβλήματα τους αφού εφάρμοζαν την οδηγία. Αλλά αυτό δεν είναι επουδενί ο κανόνας. Και δεν αρκεί για να ακυρώνεται συνολικά ένας κλάδος.

Να ξεχωρίσουμε λοιπόν την ουσιαστική παροχή υπηρεσιών ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΗΣ εκπαίδευσης σε παιδιά με αντικειμενικές δυσκολίες από τα μεμονωμένα περιστατικά πλουτισμού από “επιχειρηματίες” του χώρου που κινούνται κερδοσκοπικά.

Ας εμπιστευτούμε φορείς και επαγγελματίες που κοιτούν στα μάτια τους γονείς και καθοδηγούνται μόνο από την επιθυμία τους για ειλικρινή βοήθεια και φροντίδα των ίδιων και των παιδιών τους.

Κάποιες δυσκολίες ήρθαν για να μείνουν. Κάποιοι παλεύουμε να το αλλάξουμε αυτό. Μακάρι λοιπόν τέτοιες δυσκολίες να ήταν όντως παροδική “μόδα”. Να έμεναν για λίγο. Αυτό θα ήταν ευχή πολλών οικογενειών.

Γράφει: ο Γιάννης Μπούγος, Ψυχολόγος Δ/ντής του Εξειδικευμένου Κέντρου Θεραπειών“Σύναψις”

Πηγή nevronas.gr

Άρθρα - 11/14/2022
autism

Αν δεν ξέρεις, μάθε… Αν δεν μπορείς να βοηθήσεις, σιώπα…

autism

Κανείς μα ΚΑΝΕΙΣ δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει τον αυτισμό μόνος του.
Είναι δύσκολος, είναι παγόβουνο, είναι δυναμίτης, είναι αγώνας δρόμου, έχει κενά, πολλά κενά για εμάς τους… “φυσιολογικούς”.

της Ειρήνης Φραγκάκη – Συγγραφέας

 

Αφορμή αυτού που θα διαβάσετε το οποίο αφορά τον αυτισμό, είναι μια κουβέντα που μου είπε, πάνω σε συζήτηση, μια πολύ καλή φίλη και πραγματικά με προβλημάτισε.

«Είσαι πολύ δυνατή Ειρήνη, δείχνεις να τα αντιμετωπίζεις όλα με τόση ψυχραιμία, μας τα επικοινωνείς κάνοντάς τα να δείχνουν απλά. Όλο αυτό με τον αυτισμό…να, πώς να στο πω. Το κάνεις να φαίνεται τόσο… εύκολο…»

Λοιπόν, τα φαινόμενα απατούν και δεν είναι καθόλου έτσι.
Όχι γιατί προσποιούμαι αλλά γιατί το δουλεύω.

Και η φίλη μου, δεν μου το είπε για να μου δείξει ότι στα μάτια της φαίνομαι δυνατή, μου τα είπε αυτά για να μου δείξει για ποιον λόγο θυμώνω όταν προσπαθεί ο οποιοσδήποτε να επέμβει λεκτικά ή με πράξεις απέναντι στην αντιμετώπιση που έχω προς το παιδί μου.

Γιατί δεν μπορώ να κλαίγομαι, να μεμψιμοιρώ, να μυξοκλαίω…
Γιατί κανείς δεν γνωρίζει πώς το αντιμετωπίζω όταν βρεθώ ΜΟΝΗ με τον αυτισμό.
Κι οι περισσότεροι πιστεύουν ότι η κούρασή μου είναι μόνο το τρέξιμο στις θεραπείες, στο σχολείο, στο Κέντρο Ημέρας. Γιατί είναι εξίσου και περισσότερο κουραστικό και ψυχοφθόρο, να πρέπει να απολογείται ο γονιός ενός αυτιστικού παιδιού για το οτιδήποτε. Καθόλου σας πληροφορώ δεν πρέπει. Είναι ανούσιο, ανώφελο και επικίνδυνο διότι κανείς δεν πρόκειται να καταλάβει πλην των υπολοίπων γονιών που το βιώνουν.
Όχι, τίποτα δεν είναι εύκολο.

Για να το παλέψω πήγα σε ψυχολόγο, για να το αποδεχτώ πήγα σε ψυχολόγο, για να μην φρικάρω πήγα σε ψυχολόγο, για να σταματήσω να πενθώ πήγα σε ψυχολόγο, για να μπορώ να κλαίω και να αποφορτίζομαι πήγα σε ψυχολόγο, για να μπορώ να αντιμετωπίζω την κάθε μέρα πήγα σε ψυχολόγο.
Όχι μόνο εγώ, όλοι όσοι γονείς γνωρίζω κι έχουν παιδιά στο φάσμα.

Για να μπορώ έστω και λίγο να κατανοήσω έναν αυτιστικό άνθρωπο μη λεκτικό, -αχ και να ξέρατε πόσο δύσκολο είναι- διάβασα, διαβάζω και θα διαβάζω. Κάνω συμβουλευτική, παρακολουθώ σεμινάρια, κάνω συνεδρίες με κοινωνική λειτουργό γιατί μου βγάζουν τις παρωπίδες και μπορώ να δω πιο σφαιρικά τον αυτισμό χωρίς να με τρομάζει, για να καταφέρω έστω και λίγο να δω πιο πέρα από την τύφλα μου. Για να μπορώ κάποιες φορές να καταλαβαίνω τι, πώς και γιατί.

Ο ψυχολόγος λοιπόν -και όχι μόνο- μου είπε, πως για να αντιμετωπίσω τον καθένα που λέει ότι έφταιξα κάπου κι εγώ, και το παιδί μου έπαθε -αν είναι δυνατόν- αυτισμό, που λέει το κοντό του και το μακρύ του για το πώς θα βιώσω εγώ τον αυτισμό, για το πώς θα εξελιχθεί το παιδί μου μεγαλώνοντας κι αν θα… του περάσει ο αυτισμός λες κι είναι γρίπη -επαναλαμβάνω, αν είναι δυνατόν-, για να πάψω να δίνω σημασία και να με πικραίνει το κάθε δείξιμο του δαχτύλου απέναντι στο τι κάνω ή στο τι δεν κάνω στο παιδί μου, για να μη γυρνάει το μάτι μου κάθε φορά που συγκρίνουν το παιδί μου και τις πράξεις-συμπεριφορά του με οποιοδήποτε άλλο τυπικό παιδί, πρέπει να πάνε εκείνοι σε ψυχολόγο και προπαντός να ΜΗΝ προσπαθήσω να κάνω εγώ τον ψυχολόγο κανενός γιατί θα είναι σκέτη αποτυχία.

Κανείς μα ΚΑΝΕΙΣ δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει τον αυτισμό μόνος του…
Είναι δύσκολος, είναι παγόβουνο, είναι δυναμίτης, είναι αγώνας δρόμου -αφού όλη μέρα είμαστε στους δρόμους- έχει κενά, πολλά κενά για εμάς τους… “φυσιολογικούς”.

Κανείς μα κανείς δεν μπορεί να μπει στα παπούτσια κανενός αν δεν βιώσει τα ίδια. Και πιστέψτε με, ΠΟΤΕ δεν είναι τα ίδια. Παρόμοια ίσως, ίδια ποτέ.

Όλοι είμαστε διαφορετικοί, σκεφτόμαστε διαφορετικά, νιώθουμε διαφορετικά, αντιμετωπίζουμε και πράττουμε διαφορετικά. Πόσο μάλλον να προσπαθήσουμε να μπούμε στα παπούτσια ενός αυτιστικού παιδιού ή, ακόμα πιο δύσκολα, να κάνουμε έναν αυτιστικό να μπει στα δικά μας, πράγμα ακατόρθωτο.

Οι γνώσεις των ανθρώπων είναι ελάχιστες, η άγνοια τεράστια. Κάθε μέρα μαθαίνω κάτι καινούριο. Κάθε μέρα ενημερώνομαι, συζητάω, διαβάζω.
Κι αν πιστεύετε ότι αυτό δεν είναι ψυχοφθόρο αλλά είναι κάτι απλό, καλό θα ήταν όντως να κάνετε μια βόλτα σε έναν ψυχολόγο. Δεν είναι ντροπή, δεν είναι ταμπού. Είναι χρήσιμος όσο κι ο γιατρός στην αρρώστια. Θα δείτε τα πράγματα όπως ακριβώς είναι.
Ο αυτισμός είναι δύσκολος και μας τον κάνουν δυσκολότερο οι ανύπαρκτες παροχές του κράτους (δύσκολα στενά), κι όταν στην Ευρώπη κάνουν άλματα αυτοί οι άνθρωποι, εμείς εδώ στην Ελλαδίτσα του σήμερα, προσπαθούμε ανεπιτυχώς να γίνουμε Ευρωπαίοι. Ούτε στο μικρό τους δαχτυλάκι δε φτάνουμε με τους ρυθμούς που πάμε. Και μη νομίζετε πως τα λέω ελαφριά την καρδία. Αντιθέτως, με πονάει αφάνταστα που η χώρα μου αντί να πηγαίνει μπροστά, γίνεται τριτοκοσμική και τα ΑμεΑ χαρακτηρίζονται ως παιδιά ενός κατώτερου Θεού. Κολλάει ένα έλεος τεράστιο εδώ. Είναι ντροπή να μην έχουν αυτοί οι άνθρωποι την αντιμετώπιση που τους αξίζει.

Να έχετε στο μυαλό σας αυτό…
Οι γονείς των ΑμεΑ, δεν έχουν δικαίωμα να αρρωστήσουν, δεν έχουν δικαίωμα να κουράζονται, δεν έχουν ΚΑΝΕΝΑ δικαίωμα, ούτε καν να πεθάνουν, τουλάχιστον όχι πριν αποκαταστήσουν τα ΑμεΑ παιδιά τους, εάν κι εφόσον τα καταφέρουν.

Παλεύοντας τόσα χρόνια με θηρία -πόσοι και πόσοι παλεύουν μια ολόκληρη ζωή- ανακαλύπτω όλο και περισσότερο πόσο πολύ στον βωμό του χρήματος και του φαίνεσθε γίνονται όλα.

Αν οι αυτιστικοί είχαν όσα χρειάζονται, αν δεν έδεναν τα χέρια στους θεραπευτές και στους εκπαιδευτικούς, αν οι γονείς μπορούσαν να προσφέρουν στα παιδιά τους τα αυτονόητα, χωρίς να πνίγονται κυριολεκτικά και μεταφορικά πίσω από τόνους χαρτιά και κομπίνες, πίσω από υπέρογκα και δυσβάστακτα ποσά, πόσο πιο ιδανικά θα ήταν όλα…

Κι ερχόμαστε πάλι σε εμένα…
Με βλέπεις που χαμογελάω. Για να το καταφέρω έχω κλάψει πολύ στα κρυφά μου. Με βλέπεις να τρέχω ασταμάτητα. Για να το καταφέρω καταπίνω σαν καραμέλες τις βιταμίνες και τα τονωτικά, να πω ευτυχώς που δεν χρειάστηκα ακόμα αντικαταθλιπτικά. Ε, δεν είναι δα και τόσο παράξενο. Με βλέπεις λοιπόν να αντιμετωπίζω τον αυτισμό σαν κάτι… “φυσιολογικό”. Είναι. Μόνο που, είναι και μου τον κάνουν όλα και όλοι που ανέφερα πιο πάνω, πιο πιο πιο δύσκολο με την έλλειψη κατανόησης πάνω από όλα.

Πριν τείνετε το δάχτυλο, ψάξτε. Πριν μιλήσετε -όπως μου έλεγε κι ένας αγαπημένος μου καθηγητής- βουτήξτε τη γλώσσα στο μυαλό σας. Πριν με κοιτάξετε με συμπόνια ή αποστροφή γιατί θα με θεωρήσετε ξινή ή στριμμένη ή δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο χαρακτηρισμό θα μπορούσατε να μου αποδώσετε -ναι, το ξέρω ότι το κάνετε- σκεφτείτε πως δεν είμαι εγώ για λύπηση ή η παράξενη, αλλά όλοι όσοι ακούνε αυτισμό και σταυροκοπιούνται, όλοι όσοι ακούνε ΑμεΑ και φτύνουν τον κόρφο τους, όλοι όσοι που ενώ προσπαθούμε να τους δώσουμε να καταλάβουν τι και πώς, χτυπάμε πάνω σε τοίχους και σε ανθρώπους με sticky minds.

Και ξέρεις κάτι, εσύ που με διαβάζεις;
Αυτά δεν τα γράφω στη ζεστασιά του σπιτιού μου, είμαι σε ένα ακόμα δρομολόγιο από τα πολλά, στο κέντρο παρέμβασης και περιμένω το παιδί μου να τελειώσει για να το πάρω κοιτώντας το με ένα τεράστιο χαμόγελο. Έτσι ακριβώς όπως θα με κοιτάξει κι εκείνο. Για να πάρω το παιδί που δεν θα μου φωνάξει μαμά όταν με δει γιατί δεν ξέρει πώς -παράξενο ε;- αλλά το βλέμμα του θα μου χαρίσει όλες τις λέξεις μαζί.
Γιατί εμείς, ξέρουμε όταν χαμογελάμε να το κάνουμε αληθινά, ακριβώς όπως κι όταν κλαίμε. Γιατί ακόμα κι όταν απογοητευόμαστε το κάνουμε κι αυτό με το κεφάλι ψηλά και περήφανα. Γιατί με έναν αυτιστικό άνθρωπο παίρνεις το μεγαλύτερο μάθημα της ζωής. Την αλήθεια των συναισθημάτων.
Το αγνό χαμόγελο, την ανιδιοτελή αγάπη, την άδολη αγκαλιά. Με ΟΛΗ τη δυσκολία που κρύβει κάτι τέτοιο.

Όταν λοιπόν, εγώ μπορώ να έχω τη δύναμη να χαμογελάω, μετά από τόσο τρέξιμο-αγωνία και αγώνα, εσύ προσπάθησε -τουλάχιστον- να έχεις το τακτ να μην ανοίγεις το στόμα σου χωρίς να σκέφτεσαι.

Ήσουν η φωνή της αλήθειας σήμερα καλή μου φίλη και σ’ ευχαριστώ γι’ αυτό.

 

Γράφει: η Ειρήνη Φραγκάκη – Συγγραφέας
Πηγή:NEVRONAS

Άρθρα - 11/14/2022
aut_1

“Αγαπητέ δάσκαλε καλημέρα, το παιδί μου είναι αυτιστικό”

Αγαπητέ δάσκαλε του παιδιού μου, είμαι η μάνα του Νικόλα, του Άγγελου, του Κωνσταντίνου, της Ανατολής, της Μαρίας, του Αλέξανδρου, του Χρίστου, του Δαμιανού, της Έλενας…

Είμαι εκείνη που θα έρθει στο σχολείο που υπηρετείς κρατώντας τη διάγνωση του παιδιού μου στο χέρι, ένα χαρτί δηλαδή που το χαρακτηρίζει ως αυτιστικό υψηλής λειτουργικότητας, που μπορεί, όμως και πρέπει να φοιτήσει σε σχολείο τυπικής ανάπτυξης.

της Μαρίας Λευτάκη – Κοινωνική Λειτουργός

Κοιτάζοντάς με άλλοτε με αδιαφορία, άλλοτε με οίκτο και άλλοτε με γνήσιο ενδιαφέρον δε θα σου περάσει ποτέ απ’ το μυαλό πόσο επώδυνα λυτρωτικό είναι να σταθώ απέναντί σου και να σου πω: “Καλημέρα, το παιδί μου είναι αυτιστικό”.

Φέτος λοιπόν στο σχολείο σου, στο τμήμα σου θα έχεις ένα ξεχωριστό μαθητή που στα δικά σου μάτια ίσως είναι απλά ένα ακόμη παιδί με διαταραχή, στα δικά μου όμως είναι ένας πολύτιμος σύμβουλος, ένας υπέροχος οδηγός, ένας ολόκληρος κόσμος! Για σένα είναι ένας από τους 100, από τους 200, ίσως μια ενόχληση ακόμη, για μένα όπως και για κάθε γονιό, τα παιδιά μας είναι ό,τι πολυτιμότερο και σημαντικότερο υπάρχει επάνω στη γη. Είναι ο λόγος που στεκόμαστε όρθιοι και αγωνιζόμαστε.

Με ευκολία και αφοπλιστική ειλικρίνεια θα μου πεις: “εμείς εδώ δε γνωρίζουμε, δε ξέρουμε τι είναι αυτισμός, δεν έχουμε εκπαιδευτεί, το υπουργείο δε μας έχει επιμορφώσει”. Ίσως δε σου περνάει απ’ το μυαλό όμως, πως το μόνο πράγμα που αισθάνομαι ακούγοντάς σε, είναι… Τρόμος. Τρόμος γιατί πρέπει να εμπιστευτώ ό,τι πολυτιμότερο μου έχει δοθεί, το παιδί μου δηλαδή, σε ένα περιβάλλον που δε γνωρίζει. Και αν σου γράφω σήμερα είναι γιατί τέτοιες μέρες κάποια χρόνια πριν στην καγκελόπορτα ενός σχολείου κάποιοι από τους γονείς των “άλλων” παιδιών, εκείνων της “Άρειας φυλής” (ξέρεις εσύ…), με απείλησαν ζητώντας μου να πάρω το αυτιστικό μου παιδί και να το πάω σε αυτιστικό σχολείο… Μου είπαν και άλλα πολλά και μόνο ο θεός ξέρει πως έφθασα σπίτι μου εκείνη τη μέρα. Ωστόσο όλα όσα ειπώθηκαν τότε αποτέλεσαν τη βάση ώστε η φωνή μου να ενωθεί με τη φωνή άλλων, πολλών ακόμα γονιών, προκειμένου μέσα από τη γνώση, την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση να συμβάλλουμε στην εξάλειψη των εμποδίων που θα προσπαθήσουν να τους φράξουν το δρόμο, μέχρι που η διαφορετικότητα μας να αποτελέσει μέρος της δικής σας κανονικότητας.

Το σχολείο λοιπόν είναι για εμάς ένα πολύτιμο θεραπευτικό εργαλείο γιατί εσείς έχετε τη δυνατότητα να δείτε τις αντιδράσεις των ατόμων αυτών σε ένα περιβάλλον περίπλοκο και πολλές φορές ακατανόητο για αυτά. Η συμβολή σας στην θεραπευτική παρέμβαση, που όλοι σχεδόν πραγματοποιούμε, αναντικατάστατη. Είστε οι μόνοι που μπορείτε να δείτε τις πραγματικές δυσκολίες έτσι όπως τις βιώνει μέσα σε ένα αληθινό περιβάλλον, προστατευμένο μεν, αλλά ταυτόχρονα ειναι εκείνο που στο μέλλον θα βάλει τις βάσεις για την αυτόνομη διαβίωση του ανθρώπου αυτού στην ενήλικη ζωή του και έτσι, απλά και μόνο η παρατήρησή σας είναι δυνατόν να αποτελέσει τον κορμό της θεραπευτικής του διαδικασίας. Στην ουσία λοιπόν εκείνο που ζητάμε από σας είναι η πληροφορία που σχετίζεται με τις δυσκολίες του εν λόγω μαθητή εντός του σχολικού πλαισίου, η οποία άμεσα θα πρέπει να μεταφέρεται στο γονέα προκειμένου να αποφεφχθεί η παγίωση αρνητικών συμπεριφορών. Ο γονέας με τη σειρά του μεταφέρει τη πληροφορία στην επιστημονική ομάδα που ασχολείται με το παιδί και το αποτέλεσμα της αλληλουχίας αυτής είναι να δομείται η θεραπευτική παρέμβαση βάσει των πραγματικών αναγκών και των βιωμάτων των μαθητών αυτών.

Αγαπητέ δάσκαλε του παιδιού μου, είμαι η μάνα του Νικόλα, του Άγγελου, του Κωνσταντίνου, της Ανατολής, της Μαρίας, του Αλέξανδρου, του Χρίστου, του Δαμιανού, της Έλενας…

Είμαι εκείνη που θα έρθει στο σχολείο που υπηρετείς κρατώντας τη διάγνωση του παιδιού μου στο χέρι, ένα χαρτί δηλαδή που το χαρακτηρίζει ως αυτιστικό υψηλής λειτουργικότητας, που μπορεί, όμως και πρέπει να φοιτήσει σε σχολείο τυπικής ανάπτυξης.

της Μαρίας Λευτάκη – Κοινωνική Λειτουργός

Κοιτάζοντάς με άλλοτε με αδιαφορία, άλλοτε με οίκτο και άλλοτε με γνήσιο ενδιαφέρον δε θα σου περάσει ποτέ απ’ το μυαλό πόσο επώδυνα λυτρωτικό είναι να σταθώ απέναντί σου και να σου πω: “Καλημέρα, το παιδί μου είναι αυτιστικό”.

Φέτος λοιπόν στο σχολείο σου, στο τμήμα σου θα έχεις ένα ξεχωριστό μαθητή που στα δικά σου μάτια ίσως είναι απλά ένα ακόμη παιδί με διαταραχή, στα δικά μου όμως είναι ένας πολύτιμος σύμβουλος, ένας υπέροχος οδηγός, ένας ολόκληρος κόσμος! Για σένα είναι ένας από τους 100, από τους 200, ίσως μια ενόχληση ακόμη, για μένα όπως και για κάθε γονιό, τα παιδιά μας είναι ό,τι πολυτιμότερο και σημαντικότερο υπάρχει επάνω στη γη. Είναι ο λόγος που στεκόμαστε όρθιοι και αγωνιζόμαστε.

Με ευκολία και αφοπλιστική ειλικρίνεια θα μου πεις: “εμείς εδώ δε γνωρίζουμε, δε ξέρουμε τι είναι αυτισμός, δεν έχουμε εκπαιδευτεί, το υπουργείο δε μας έχει επιμορφώσει”. Ίσως δε σου περνάει απ’ το μυαλό όμως, πως το μόνο πράγμα που αισθάνομαι ακούγοντάς σε, είναι… Τρόμος. Τρόμος γιατί πρέπει να εμπιστευτώ ό,τι πολυτιμότερο μου έχει δοθεί, το παιδί μου δηλαδή, σε ένα περιβάλλον που δε γνωρίζει. Και αν σου γράφω σήμερα είναι γιατί τέτοιες μέρες κάποια χρόνια πριν στην καγκελόπορτα ενός σχολείου κάποιοι από τους γονείς των “άλλων” παιδιών, εκείνων της “Άρειας φυλής” (ξέρεις εσύ…), με απείλησαν ζητώντας μου να πάρω το αυτιστικό μου παιδί και να το πάω σε αυτιστικό σχολείο… Μου είπαν και άλλα πολλά και μόνο ο θεός ξέρει πως έφθασα σπίτι μου εκείνη τη μέρα. Ωστόσο όλα όσα ειπώθηκαν τότε αποτέλεσαν τη βάση ώστε η φωνή μου να ενωθεί με τη φωνή άλλων, πολλών ακόμα γονιών, προκειμένου μέσα από τη γνώση, την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση να συμβάλλουμε στην εξάλειψη των εμποδίων που θα προσπαθήσουν να τους φράξουν το δρόμο, μέχρι που η διαφορετικότητα μας να αποτελέσει μέρος της δικής σας κανονικότητας.

Το σχολείο λοιπόν είναι για εμάς ένα πολύτιμο θεραπευτικό εργαλείο γιατί εσείς έχετε τη δυνατότητα να δείτε τις αντιδράσεις των ατόμων αυτών σε ένα περιβάλλον περίπλοκο και πολλές φορές ακατανόητο για αυτά. Η συμβολή σας στην θεραπευτική παρέμβαση, που όλοι σχεδόν πραγματοποιούμε, αναντικατάστατη. Είστε οι μόνοι που μπορείτε να δείτε τις πραγματικές δυσκολίες έτσι όπως τις βιώνει μέσα σε ένα αληθινό περιβάλλον, προστατευμένο μεν, αλλά ταυτόχρονα ειναι εκείνο που στο μέλλον θα βάλει τις βάσεις για την αυτόνομη διαβίωση του ανθρώπου αυτού στην ενήλικη ζωή του και έτσι, απλά και μόνο η παρατήρησή σας είναι δυνατόν να αποτελέσει τον κορμό της θεραπευτικής του διαδικασίας. Στην ουσία λοιπόν εκείνο που ζητάμε από σας είναι η πληροφορία που σχετίζεται με τις δυσκολίες του εν λόγω μαθητή εντός του σχολικού πλαισίου, η οποία άμεσα θα πρέπει να μεταφέρεται στο γονέα προκειμένου να αποφεφχθεί η παγίωση αρνητικών συμπεριφορών. Ο γονέας με τη σειρά του μεταφέρει τη πληροφορία στην επιστημονική ομάδα που ασχολείται με το παιδί και το αποτέλεσμα της αλληλουχίας αυτής είναι να δομείται η θεραπευτική παρέμβαση βάσει των πραγματικών αναγκών και των βιωμάτων των μαθητών αυτών.

Η βάση της γνώσης του αυτισμού είναι ότι κανένας δεν γνωρίζει τον αυτισμό, παρά μόνο τον αυτιστικό, όπως αντίστοιχα κανένας δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι όλα τα άτομα τυπικής αναπτυξης είναι ίδια. Εκείνο που μόνο μπορούμε να κάνουμε είναι να καταγράψουμε τις δυσκολίες που συχνότερα εμφανίζονται σε αυτά τα παιδιά μέσα σε οργανωμένα πλαίσια και τους τρόπους που η εμπειρία, μέχρι σήμερα, έχει δείξει ότι μπορούν να βοηθηθούν.

Δάσκαλε αν σου γράφω σήμερα δεν είναι για να σε διδάξω…
Ποια είμαι εγω άλλωστε; Σου γράφω για να μοιραστώ μαζί σου την εμπειρία μου και ίσως για τη στιγμή που στη πολύχρονη καριέρα σου, συναντήσεις μια μάνα σαν και μένα, ένα παιδί σαν το δικό μου…

Σίγουρα θα αναρωτιέσαι “γιατί;” Γιατί να διαβάσεις κάτι που δε σε αφορά; Μα όταν το ποσοστό των γεννήσεων των παιδιών με αυτισμό έχει ξεπεράσει το 2% και βαίνει αυξανόμενο, ίσως τελικά και να σε αφορά.

Η πορεία μας στην εκπαίδευση μέχρι σήμερα, έχει δείξει ότι υπάρχουν και ευαισθητοποιημένα σχολεία και ευαισθητοποιημένοι εκπαιδευτικοί, είναι οι άνθρωποι που παρόλο που δε γνωρίζουν γιατί πραγματικά κανένας δεν έχει κάνει τον κόπο να τους επιμορφώσει, θα σου πουν “μην ανησυχείς, όλα καλά θα πάνε, εμείς θα κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε”. Πριν καιρό ένας εκπαιδευτικός μου είπε: “όταν βγεις απ’ αυτή τη πόρτα θέλω να αισθάνεσαι ασφαλής και να ξέρεις ότι το παιδί σου βρίσκεται σε καλά χέρια, μαζί θα τα καταφέρουμε και ό,τι δε γνωρίζω θα προσπαθήσω να το διδαχθώ απ’ το ίδιο το παιδί”. Όσα χρόνια και αν περάσουν πάντα θα νιώθω μεγάλη συγκίνηση κάθε που θα θυμάμαι τα λόγια αυτού του ανθρώπου. Μια άλλη, εξαίρετη εκπαιδευτικός όταν μετά την ολοκλήρωση της σχολικής χρονιάς την ευχαρίστησα για όλα όσα μας προσέφερε, μου είπε: “Είμαι μάνα και σε καταλαβαίνω, έκανα ότι θα ήθελα να κάνει κάποιος για μένα και το παιδί μου, αν αντί για εσάς είμαστε εμείς στη θέση σας”. Ενσυναίσθηση το λένε αυτό… δε το σπουδάζεις, δε στο διδάσκουν, απλά το έχεις αν θες να λέγεσαι άνθρωπος.

Με την έναρξη του νέου σχολικού έτους συνήθιζα να εκτυπώνω διάφορα επιστημονικά έγγραφα σε σχέση με τον αυτισμό, προκειμένου να ενημερώσω τους εκπαιδευτικούς. Φέτος αποφάσισα να πρωτοτυπήσω. Επέλεξα να σας περιγράψω συνηθισμένες καταστάσεις οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν τους αυτιστικούς μαθητές ενίοτε και σε εκρήξεις θυμού. Σημειώνω δε ότι όταν υπάρχει ένα υπόβαθρο ήρεμου περιβάλλοντος έχουν τη δυνατότητα να διαχειριστούν αυτά που θα τους ενοχλήσουν με πιο ήρεμο τρόπο, οπότε είναι σημαντικό να παρατηρούμε εγκαίρως τις αντιδράσεις τους, οι οποίες μπορεί να είναι είτε κάποιο επιφώνημα, είτε να εκδηλώνονται με ένταση μέσα από κινήσεις του σώματός τους. Θα υπάρξουν πράγματα που θα τους ενοχλήσουν έντονα και τα οποία σε μας φαίνονται εντελώς ασήμαντα, αλλά είναι σημαντικό να δείχνουμε σεβασμό στη δυσκολία τους και να αφήνουμε χώρο για την άρνησή τους. Έτσι θα προλάβουμε μια ενδεχόμενα ακραία αντίδραση.

Δυσκολίες και Χαρακτηριστικά των Ατόμων στο Φάσμα του Αυτισμού…
Οι αυτιστικοί λοιπόν δεν μπορούν να κατανοήσουν τη γλώσσα του σώματος, μπορούν ωστόσο να εκπαιδευτούν πάνω σε αυτό και σταδιακά να μάθουν να ξεχωρίζουν, μέσα από τις εκφράσεις και τη στάση του σώματος των ανθρώπων γύρω τους, τα συναισθήματα τους. Δυσκολεύονται να διαχειριστούν το απρόοπτο, οπότε είναι πολύ σημαντικό να προετοιμάζονται για όποια αλλαγή και όχι να τους ανακοινώνεται κάτι ξαφνικά.

Δεν του αρέσει να τους αγγίζουν. Για να τους αγγίξουμε, να τους αγκαλιάσουμε, να τους χαϊδέψουμε, να τους χτυπήσουμε φιλικά την πλάτη, πρέπει να ρωτήσουμε πρώτα. Δεν τους αρέσει η πολυκοσμία, τα έντονα φώτα, η δυνατή μουσική και οι άνθρωποι που φωνάζουν.

Δυσκολεύονται να αντιληφθούν πολύπλοκες εντολές, συνδυαστικές ερωτήσεις. Για παράδειγμα αν πείτε: “Άνοιξε τη τσάντα σου, βγάλε τα βιβλία και την κασσετίνα σου”, το πιθανότερο είναι ότι θα αναρωτιούνται αν θέλετε να ανοίξουν την τσάντα, να βγάλουν τα βιβλία ή την κασετίνα. Το αποτέλεσμα ίσως θα είναι να μπλοκάρουν και ή να μη μπορέσουν να κάνουν τίποτα απ’ τα τρία ή να κάνουν το πρώτο. Μια ακόμη δυσκολία επίσης είναι να αντιληφθούν και σε επίπεδο μαθήματος συνδυαστικές ερωτήσεις. Για παράδειγμα αν πείτε: “Τί έκαναν οι Πέρσες και οι Έλληνες;” Εκείνοι δεν θα μπορέσουν πιθανότατα να σας απαντήσουν γιατί θα αναρωτιούνται αν πρέπει να μιλήσουν για τους Πέρσες ή για τους Έλληνες. Χρειάζονται λοιπόν σύντομες, απλές και σαφείς οδηγίες, όχι συνδιαστικές ερωτήσεις , για να μπορέσουν να τις επεξεργαστούν και να τις αφομοιώσουν.

Δυσκολεύονται να αντιληφθούν την κυριολεξία από τη μεταφορά, αν τους πείτε κάτι μεταφορικό συνήθως θα σας κοιτάξουν με απορία, οπότε πρέπει να συμπληρώσετε: “Είναι μεταφορά!” Έτσι θα καταλάβουν τι ακριβώς λέτε. Η αίσθηση του χιούμορ που έχουν είναι εντελώς διαφορετική από αυτη των υπολοίπων ανθρώπων. Κοιτάζουν τους ανθρώπους που γελούν με απορία, κάποιες φορές με θυμό γιατί δεν καταλαβαίνουν πώς γίνεται να γελούν με κάτι που οι ίδιοι θεωρούν ανοησία. Δυσκολεύονται να κάνουν φίλους, να παίξουν ομαδικά παιχνίδια, να κατανοήσουν κανόνες και οδηγίες ομαδικότητας, καθώς και κοινωνικής συμπεριφοράς. Δεν τους αρέσει να τους διορθώνουν, να τους επισημαίνουν το λάθος τους και υπάρχουν πράγματα που κάνουν με το δικό τους τρόπο, αλλά και στο δικό τους χρόνο. Τον τρόπο και τον χρόνο αυτό οφείλουμε να τον σεβαστούμε απόλυτα, όσο περίπλοκος ή αργός μπορεί να φαίνεται στα δικά μας μάτια.

Οι αυτιστικοί, έχουν ενίοτε εκρήξεις θυμού, πολλές φορές μάλιστα για πράγματα που σ’ εμάς φαίνονται ασήμαντα ή άλλα που δεν θα τα παρατηρούσαμε ποτέ. Αυτά τα ασήμαντα για μας, στη ψυχή αυτών των ανθρώπων μπορεί να είναι επώδυνα. Για παράδειγμα ένας ήχος, μια μυρωδιά, ένα άγγιγμα μπορεί να τους προκαλέσει, ορισμένες φορές τόσο φόβο ή πόνο, που οι ίδιοι να το παρομοιάζουν με μαχαίρι που τους κόβει ή καρφί που τους τρυπάει. Το θετικό με τα παιδιά που μπορούν να εκφραστούν είναι ότι έχουν τη δυνατότητα να εκφράσουν αυτό που τους ενόχλησε ή τους οδήγησε στη συγκεκριμένη συμπεριφορά, όταν ο θυμός τους έχει υποχωρήσει, οπότε και αυτό εμείς μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε σαν θεραπευτικό εργαλείο δουλεύοντας πάνω στη συγκεκριμένη δυσκολία τους. Όταν όμως είναι θυμωμένοι, δεν έχει κανένα νόημα η όποια παρέμβαση. Περιμένουμε να ξεθυμάνει η έντασή τους και μιλάμε μαζί τους μόνο όταν οι ίδιοι είναι σε θέση να επικοινωνήσουν.

Τα παιδιά αυτά έχουν ανάγκη από τη δημιουργία μιας αγαπημένης γωνιάς, όπου θα μπορούν να αποσυρθούν για λίγο και να ηρεμήσουν. Υπάρχουν στιγμές κατά τη διάρκεια του μαθήματος που θα χρειαστεί να βγούν για λίγο έξω απ’ την αίθουσα. Η επαναφορά τους όμως στην αίθουσα θα πρέπει να γίνει από κάποιον εκπαιδευτικό γιατί μόνοι τους δεν είναι εύκολο να καταφέρουν να αυτορρυθμίζονται και έτσι δεν θα επιστρέψουν ποτέ και όταν μένουν πολλή ώρα εκτός αίθουσας αποσυντονίζονται, απομονώνονται ακόμη περισσότερο και τέλος συνδυάζουν και παγιώνουν μέσα τους την εικόνα του σχολείου ως χώρου που έρχονται για να είναι αποκομμένοι και “παρκαρισμένοι” σε μια γωνιά. Επίσης είναι σημαντικό, αν κάποια στιγμή έχουν θυμώσει με κάτι και γνωρίζουμε ποιο είναι αυτό το κάτι, να απομακρυνθούν αμέσως από το χώρο που τους στρεσάρει, διότι αν παραμείνουν στη συγκεκριμένη στρεσσογόνο κατάσταση, αυτό μπορεί να τους οδηγήσει σε έντονη άρνηση και βίαιη συμπεριφορά.

Οι αυτιστικοί άνθρωποι δεν έχουν μέσα τους το STOP, τη “φωνή” δηλ. που έχουμε μέσα μας οι νευροτυπικοί που μας λέει πότε να σταματήσουμε να κάνουμε κάτι, αυτό σημαίνει ότι το όριο θα πρέπει να το διδάξουμε σε αυτούς τους ανθρώπους όπως ακριβώς σε ένα παιδί της α΄δημοτικού την αλφαβήτα, προκειμένου να μάθει κάποια στιγμη να διαβάζει. Ένας αποτελεσματικός τρόπος για να κατανοήσουν κάτι είναι το οπτικοποιημένο σύστημα, για αυτούς ισχύει το 1 εικόνα=1000 λέξεις!

Ένα ακόμη χαρακτηριστικό των αυτιστικών ανθρώπων είναι ότι δεν μπορούν να αντιληφθούν τη λέξη συγνώμη, όχι τουλάχιστον όπως εμείς την έχουμε στο μυαλό μας. Αν τους ζητήσουμε να πουν συγνώμη, για κάτι που φταίνε, θα το κάνουν, αλλά μάλλον προσαρμοστικά, είναι εποικοδομητικότερο να τους ζητήσετε να μιλήσουν για αυτό που τους οδήγησε σε ό,τι αρνητικό συνέβη και σίγουρα μέσα από τη συζήτηση θα αναγνωρίσουν το λάθος τους.

Όταν τους πούμε κάτι φωνάζοντας δεν θα το κάνουν ποτέ, γιατί με τις φωνές κλείνουν συναισθηματικά και δεν είναι σε θέση να μας ακούσουν, το μόνο που αισθάνονται είναι τρόμος, οπότε η φωνή στην περίπτωσή μας είναι εντελώς άχρηστη και περιττή. Όταν τους “στολίζουμε” με αρνητικά χαρακτηριστικά, όπως: είσαι άχρηστος, είσαι βλάκας, είσαι κακός, είσαι ανίκανος κτλ, εκείνοι επηρεάζονται 100% από αυτό που ακούνε και πιστεύουν πως πράγματι είναι άχρηστοι, βλάκες, κακοί, ανίκανοι κτλ. Με τους ανθρώπους που είναι στο φάσμα, ισχύει ότι ακριβώς θα ίσχυε και με έναν άνθρωπο που έχει ένα πόδι, αν τον βάλουμε να στηριχθεί στο πόδι που υπάρχει (ενισχύοντας του τις θετικές πλευρές του) τότε ενεργοποιείται, τονώνεται, ενδυναμώνεται. Αν τον βάλουμε να στηριχθεί στο πόδι που δεν υπάρχει και αυτό σημαίνει να του τονίζουμε τα αρνητικά του, όσα τον δυσκολεύουν ή όσα δεν μπορεί να κάνει, τότε πέφτει και τσακίζεται… Λειτουργούν πολύ καλά με επιβράβευση, αλλά η αντιληπτική τους ικανότητα είναι πολύ μεγάλη έτσι που αν τους λέμε μπράβο χωρίς αυτό να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα αυτό θα το εκλάβουν σαν κοροϊδία

Επίσης είναι αφοπλιστικά ειλικρινείς, σε σημείο που σε μας να φαίνονται εντελώς αγενείς. Εκφράζουν όμως ακριβώςς ότι αισθάνονται γιατί δεν έχουν φίλτρο επεξεργασίας, όπως έχουμε όλοι εμείς που μπορούμε, σχεδόν ασυνείδητα να επεξεργαστούμε μια πληροφορία, μια σκέψη πριν την εκφράσουμε. Οι άνθρωποι αυτοί δυσκολεύονται να κατανοήσουν την ιεραρχία, δηλ. μπορεί να τους ακούσετε κάποιες φορές να μιλούν σε ένα δάσκαλο όπως ακριβώς θα μιλούσαν σε ένα συμμαθητή τους, όχι γιατί είναι ανάγωγοι, αλλα γιατί αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί ο εγκέφαλος τους.

Οι αυτιστικοί δεν είναι ανάπηροι, είναι απλά διαφορετικοί γιατί επιστημονικά έχει αποδειχθεί ότι η λειτουργία του εγκεφάλου τους είναι διαφορετική από αυτή των νευροτυπικών ανθρώπων. Οι θεραπείες και οι παρεμβάσεις λοιπόν που τους κάνουμε είναι να εκπαιδευτούν σταδιακά, να μπορούν να διαχειριστούν απρόοπτες-απρόβλεπτες καταστάσεις, να ελέγξουν το θυμό τους, ώστε η συμπεριφορά τους να είναι περισσότερο κοινωνικά αποδεκτή. Στη ουσία, φανταστείτε, είναι σαν να προσπαθούμε να στριμώξουμε ένα κύκλο μέσα σε ένα τετράγωνο, με την ελπίδα ότι αν γίνουν πιο κοινωνικοί ίσως γίνουν και πιο ευτυχισμένοι…

Δυσκολεύονται αρκετά κατά τη διάρκεια του αδόμητου χρόνου, εκδρομές διαλείμματα, κενά. Όταν μια μέρα, για κάποιο λόγο υπάρχει περισσότερος ελεύθερος χρόνος απ’ ότι συνήθως (όπως π.χ. πρόβες για την παρέλαση ή προετοιμασία για κάποια γιορτή) μπορεί στο προαύλιο να κουραστούν από τη φασαρία και τις φωνές και να σας ζητήσουν να απομονωθούν στην αίθουσα διδασκαλίας για παράδειγμα, για να μπορέσουν να ηρεμήσουν.

Υπάρχουν παιδιά που επίτηδες τους ενοχλούν και τους πειράζουν προκειμένου να τους κάνουν να θυμώσουν και να αντιδράσουν (για να μη παρεξηγηθώ δεν εννοώ πως τα παιδιά έχουν κάτι εναντίον τους και στοχεύουν να τους κάνουν κακό, απλά όλα αυτά τα πειράγματα δεν είναι πάντα διαχειρίσιμα). Εμείς μιλάμε μαζί τους και προσπαθούμε να τους μάθουμε να διαχειρίζονται τέτοιες καταστάσεις, γιατί θα τις βρίσκουν καθημερινά μπροστά τους, αλλά μιλάμε και με τους συμμαθητές τους έτσι που σταδιακά να αντιληφθούν και να κατανοήσουν της ιδιαιτερότητα αυτών των παιδιών .

Όλα τα άτομα στο φάσμα εκδηλώνουν έντονο επιλεκτικό ενδιαφέρον σε πράγματα ή καταστάσεις. Στο αντικείμενο του ενδιαφέροντος τους απορροφούνται και συγκεντρώνονται γιατί θέλουν να το φτάσουν σε ένα βαθμό τελειότητας, “πορώνονται” τόσο, ώστε αυτή τους η συμπεριφορά φαίνεται, στα μάτια των μη αυτιστικών, ως εμμονική.

Στην καθημερινότητά τους και όσον αφορά τη συμπεριφορά τους αναπτύσσουν διάφορες ρουτίνες. Αν κάποια μέρα δεν ακολουθηθεί η ρουτίνα αυτή είναι πολύ πιθανόν να διαταραχθούν και να αντιδράσουν αρνητικά. Τις ρουτίνες τους ούτε τις ενισχύουμε, ούτε όμως και τους τις απαγορεύουμε. Αφήνουμε τα πράγματα να κάνουν τον κύκλο τους και όταν οι ίδιοι είναι έτοιμοι και νιώθουν αρκετά ασφαλείς, έρχεται η ώρα που τις εγκαταλείπουν ή τις αντικαθιστούν με άλλες καινούριες.

Όταν σπέρνουμε αγάπη δεν υπάρχει χώρος να φυτρώσει τίποτε άλλο…
Όλες οι παραπάνω καταστάσεις φυσικά δεν είναι κάτι που αναγκαία θα αντιμετωπίζετε σε καθημερινή βάση. Κάθε αυτιστικός άνθρωπος όταν βρίσκεται σε ένα περιβάλλον που έχει μάθει να σέβεται τις δυσκολίες του και τον περιβάλλει με αποδοχή και αγάπη οδηγούνται όλο και λιγότερο σε ακραίες συμπεριφορές.

Πριν βγάλετε το οποιοδήποτε συμπέρασμα για ένα μαθητή σας που ανήκει στο φάσμα του αυτισμού θα ήθελα να σκεφτείτε ότι η διαφορετικότητα είναι εύκολο να στοχοποιείται, αλλά δεν είναι ηθικό. Θυμηθείτε όταν σπέρνουμε αγάπη δεν υπάρχει χώρος να φυτρώσει τίποτε άλλο, όπως επίσης και ότι αυτοί οι μαθητές προκειμένου να κατακτήσουν αυτό που στα δικά μας μάτια φαίνεται αυτονόητο, θα κοπιάσουν και θα ματαιωθούν πολύ.

Δυσκολίες στη πορεία θα υπάρξουν πολλές, θα προκύψουν νέα θέματα ή μπορεί να παλινδρομίσουμε και να υποχρεωθούμε να αντιμετωπίζουμε ξανά τα ίδια και τα ίδια. Στόχος μας είναι η ομαλή (όσο το δυνατόν) ένταξη των ανθρώπων αυτών στη κοινωνία και η ευτυχία τους. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι το καλά δουλεμένο παιδί, σε όποιο πλαίσιο και να βρίσκεται, είναι το ευτυχισμένο παιδί! Όσοι περιβάλουν αυτά τα παιδιά κυριότερα οι συμμαθητές τους αλλά και οι γονείς τους, καθώς φυσικά και οι δάσκαλοί και οι καθηγητές τους έχουν να ωφεληθούν σε μεγάλο βαθμό και να πλουτίσουν εσωτερικά όπως πλουτίσαμε και πλουτίζουμε κι εμείς, μαθαίνοντας να συμβιώνουμε με οποιονδήποτε άνθρωπο με ιδιαιτερότητες.

Καλή σχολική χρονιά με αγάπη, σεβασμό και αξιοπρέπεια για όλους!

Γράφει: η Μαρία Λευτάκη – Κοινωνική Λειτουργός, Αντιπρόεδρος Συλλόγου Γονέων Κηδεμόνων και Φίλων παιδιών με Αυτισμό και Ειδικές Ανάγκες “Η Αγία Σκέπη”

Πηγή:nevronas.gr

[/fusion_text][/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]

aut_2

Η βάση της γνώσης του αυτισμού είναι ότι κανένας δεν γνωρίζει τον αυτισμό, παρά μόνο τον αυτιστικό, όπως αντίστοιχα κανένας δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι όλα τα άτομα τυπικής αναπτυξης είναι ίδια. Εκείνο που μόνο μπορούμε να κάνουμε είναι να καταγράψουμε τις δυσκολίες που συχνότερα εμφανίζονται σε αυτά τα παιδιά μέσα σε οργανωμένα πλαίσια και τους τρόπους που η εμπειρία, μέχρι σήμερα, έχει δείξει ότι μπορούν να βοηθηθούν.

Δάσκαλε αν σου γράφω σήμερα δεν είναι για να σε διδάξω…
Ποια είμαι εγω άλλωστε; Σου γράφω για να μοιραστώ μαζί σου την εμπειρία μου και ίσως για τη στιγμή που στη πολύχρονη καριέρα σου, συναντήσεις μια μάνα σαν και μένα, ένα παιδί σαν το δικό μου…

Σίγουρα θα αναρωτιέσαι “γιατί;” Γιατί να διαβάσεις κάτι που δε σε αφορά; Μα όταν το ποσοστό των γεννήσεων των παιδιών με αυτισμό έχει ξεπεράσει το 2% και βαίνει αυξανόμενο, ίσως τελικά και να σε αφορά.

Η πορεία μας στην εκπαίδευση μέχρι σήμερα, έχει δείξει ότι υπάρχουν και ευαισθητοποιημένα σχολεία και ευαισθητοποιημένοι εκπαιδευτικοί, είναι οι άνθρωποι που παρόλο που δε γνωρίζουν γιατί πραγματικά κανένας δεν έχει κάνει τον κόπο να τους επιμορφώσει, θα σου πουν “μην ανησυχείς, όλα καλά θα πάνε, εμείς θα κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε”. Πριν καιρό ένας εκπαιδευτικός μου είπε: “όταν βγεις απ’ αυτή τη πόρτα θέλω να αισθάνεσαι ασφαλής και να ξέρεις ότι το παιδί σου βρίσκεται σε καλά χέρια, μαζί θα τα καταφέρουμε και ό,τι δε γνωρίζω θα προσπαθήσω να το διδαχθώ απ’ το ίδιο το παιδί”. Όσα χρόνια και αν περάσουν πάντα θα νιώθω μεγάλη συγκίνηση κάθε που θα θυμάμαι τα λόγια αυτού του ανθρώπου. Μια άλλη, εξαίρετη εκπαιδευτικός όταν μετά την ολοκλήρωση της σχολικής χρονιάς την ευχαρίστησα για όλα όσα μας προσέφερε, μου είπε: “Είμαι μάνα και σε καταλαβαίνω, έκανα ότι θα ήθελα να κάνει κάποιος για μένα και το παιδί μου, αν αντί για εσάς είμαστε εμείς στη θέση σας”. Ενσυναίσθηση το λένε αυτό… δε το σπουδάζεις, δε στο διδάσκουν, απλά το έχεις αν θες να λέγεσαι άνθρωπος.

Με την έναρξη του νέου σχολικού έτους συνήθιζα να εκτυπώνω διάφορα επιστημονικά έγγραφα σε σχέση με τον αυτισμό, προκειμένου να ενημερώσω τους εκπαιδευτικούς. Φέτος αποφάσισα να πρωτοτυπήσω. Επέλεξα να σας περιγράψω συνηθισμένες καταστάσεις οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν τους αυτιστικούς μαθητές ενίοτε και σε εκρήξεις θυμού. Σημειώνω δε ότι όταν υπάρχει ένα υπόβαθρο ήρεμου περιβάλλοντος έχουν τη δυνατότητα να διαχειριστούν αυτά που θα τους ενοχλήσουν με πιο ήρεμο τρόπο, οπότε είναι σημαντικό να παρατηρούμε εγκαίρως τις αντιδράσεις τους, οι οποίες μπορεί να είναι είτε κάποιο επιφώνημα, είτε να εκδηλώνονται με ένταση μέσα από κινήσεις του σώματός τους. Θα υπάρξουν πράγματα που θα τους ενοχλήσουν έντονα και τα οποία σε μας φαίνονται εντελώς ασήμαντα, αλλά είναι σημαντικό να δείχνουμε σεβασμό στη δυσκολία τους και να αφήνουμε χώρο για την άρνησή τους. Έτσι θα προλάβουμε μια ενδεχόμενα ακραία αντίδραση.

Δυσκολίες και Χαρακτηριστικά των Ατόμων στο Φάσμα του Αυτισμού…
Οι αυτιστικοί λοιπόν δεν μπορούν να κατανοήσουν τη γλώσσα του σώματος, μπορούν ωστόσο να εκπαιδευτούν πάνω σε αυτό και σταδιακά να μάθουν να ξεχωρίζουν, μέσα από τις εκφράσεις και τη στάση του σώματος των ανθρώπων γύρω τους, τα συναισθήματα τους. Δυσκολεύονται να διαχειριστούν το απρόοπτο, οπότε είναι πολύ σημαντικό να προετοιμάζονται για όποια αλλαγή και όχι να τους ανακοινώνεται κάτι ξαφνικά.

Δεν του αρέσει να τους αγγίζουν. Για να τους αγγίξουμε, να τους αγκαλιάσουμε, να τους χαϊδέψουμε, να τους χτυπήσουμε φιλικά την πλάτη, πρέπει να ρωτήσουμε πρώτα. Δεν τους αρέσει η πολυκοσμία, τα έντονα φώτα, η δυνατή μουσική και οι άνθρωποι που φωνάζουν.

Δυσκολεύονται να αντιληφθούν πολύπλοκες εντολές, συνδυαστικές ερωτήσεις. Για παράδειγμα αν πείτε: “Άνοιξε τη τσάντα σου, βγάλε τα βιβλία και την κασσετίνα σου”, το πιθανότερο είναι ότι θα αναρωτιούνται αν θέλετε να ανοίξουν την τσάντα, να βγάλουν τα βιβλία ή την κασετίνα. Το αποτέλεσμα ίσως θα είναι να μπλοκάρουν και ή να μη μπορέσουν να κάνουν τίποτα απ’ τα τρία ή να κάνουν το πρώτο. Μια ακόμη δυσκολία επίσης είναι να αντιληφθούν και σε επίπεδο μαθήματος συνδυαστικές ερωτήσεις. Για παράδειγμα αν πείτε: “Τί έκαναν οι Πέρσες και οι Έλληνες;” Εκείνοι δεν θα μπορέσουν πιθανότατα να σας απαντήσουν γιατί θα αναρωτιούνται αν πρέπει να μιλήσουν για τους Πέρσες ή για τους Έλληνες. Χρειάζονται λοιπόν σύντομες, απλές και σαφείς οδηγίες, όχι συνδιαστικές ερωτήσεις , για να μπορέσουν να τις επεξεργαστούν και να τις αφομοιώσουν.

Δυσκολεύονται να αντιληφθούν την κυριολεξία από τη μεταφορά, αν τους πείτε κάτι μεταφορικό συνήθως θα σας κοιτάξουν με απορία, οπότε πρέπει να συμπληρώσετε: “Είναι μεταφορά!” Έτσι θα καταλάβουν τι ακριβώς λέτε. Η αίσθηση του χιούμορ που έχουν είναι εντελώς διαφορετική από αυτη των υπολοίπων ανθρώπων. Κοιτάζουν τους ανθρώπους που γελούν με απορία, κάποιες φορές με θυμό γιατί δεν καταλαβαίνουν πώς γίνεται να γελούν με κάτι που οι ίδιοι θεωρούν ανοησία. Δυσκολεύονται να κάνουν φίλους, να παίξουν ομαδικά παιχνίδια, να κατανοήσουν κανόνες και οδηγίες ομαδικότητας, καθώς και κοινωνικής συμπεριφοράς. Δεν τους αρέσει να τους διορθώνουν, να τους επισημαίνουν το λάθος τους και υπάρχουν πράγματα που κάνουν με το δικό τους τρόπο, αλλά και στο δικό τους χρόνο. Τον τρόπο και τον χρόνο αυτό οφείλουμε να τον σεβαστούμε απόλυτα, όσο περίπλοκος ή αργός μπορεί να φαίνεται στα δικά μας μάτια.

Οι αυτιστικοί, έχουν ενίοτε εκρήξεις θυμού, πολλές φορές μάλιστα για πράγματα που σ’ εμάς φαίνονται ασήμαντα ή άλλα που δεν θα τα παρατηρούσαμε ποτέ. Αυτά τα ασήμαντα για μας, στη ψυχή αυτών των ανθρώπων μπορεί να είναι επώδυνα. Για παράδειγμα ένας ήχος, μια μυρωδιά, ένα άγγιγμα μπορεί να τους προκαλέσει, ορισμένες φορές τόσο φόβο ή πόνο, που οι ίδιοι να το παρομοιάζουν με μαχαίρι που τους κόβει ή καρφί που τους τρυπάει. Το θετικό με τα παιδιά που μπορούν να εκφραστούν είναι ότι έχουν τη δυνατότητα να εκφράσουν αυτό που τους ενόχλησε ή τους οδήγησε στη συγκεκριμένη συμπεριφορά, όταν ο θυμός τους έχει υποχωρήσει, οπότε και αυτό εμείς μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε σαν θεραπευτικό εργαλείο δουλεύοντας πάνω στη συγκεκριμένη δυσκολία τους. Όταν όμως είναι θυμωμένοι, δεν έχει κανένα νόημα η όποια παρέμβαση. Περιμένουμε να ξεθυμάνει η έντασή τους και μιλάμε μαζί τους μόνο όταν οι ίδιοι είναι σε θέση να επικοινωνήσουν.

aut_3

Τα παιδιά αυτά έχουν ανάγκη από τη δημιουργία μιας αγαπημένης γωνιάς, όπου θα μπορούν να αποσυρθούν για λίγο και να ηρεμήσουν. Υπάρχουν στιγμές κατά τη διάρκεια του μαθήματος που θα χρειαστεί να βγούν για λίγο έξω απ’ την αίθουσα. Η επαναφορά τους όμως στην αίθουσα θα πρέπει να γίνει από κάποιον εκπαιδευτικό γιατί μόνοι τους δεν είναι εύκολο να καταφέρουν να αυτορρυθμίζονται και έτσι δεν θα επιστρέψουν ποτέ και όταν μένουν πολλή ώρα εκτός αίθουσας αποσυντονίζονται, απομονώνονται ακόμη περισσότερο και τέλος συνδυάζουν και παγιώνουν μέσα τους την εικόνα του σχολείου ως χώρου που έρχονται για να είναι αποκομμένοι και “παρκαρισμένοι” σε μια γωνιά. Επίσης είναι σημαντικό, αν κάποια στιγμή έχουν θυμώσει με κάτι και γνωρίζουμε ποιο είναι αυτό το κάτι, να απομακρυνθούν αμέσως από το χώρο που τους στρεσάρει, διότι αν παραμείνουν στη συγκεκριμένη στρεσσογόνο κατάσταση, αυτό μπορεί να τους οδηγήσει σε έντονη άρνηση και βίαιη συμπεριφορά.

Οι αυτιστικοί άνθρωποι δεν έχουν μέσα τους το STOP, τη “φωνή” δηλ. που έχουμε μέσα μας οι νευροτυπικοί που μας λέει πότε να σταματήσουμε να κάνουμε κάτι, αυτό σημαίνει ότι το όριο θα πρέπει να το διδάξουμε σε αυτούς τους ανθρώπους όπως ακριβώς σε ένα παιδί της α΄δημοτικού την αλφαβήτα, προκειμένου να μάθει κάποια στιγμη να διαβάζει. Ένας αποτελεσματικός τρόπος για να κατανοήσουν κάτι είναι το οπτικοποιημένο σύστημα, για αυτούς ισχύει το 1 εικόνα=1000 λέξεις!

Ένα ακόμη χαρακτηριστικό των αυτιστικών ανθρώπων είναι ότι δεν μπορούν να αντιληφθούν τη λέξη συγνώμη, όχι τουλάχιστον όπως εμείς την έχουμε στο μυαλό μας. Αν τους ζητήσουμε να πουν συγνώμη, για κάτι που φταίνε, θα το κάνουν, αλλά μάλλον προσαρμοστικά, είναι εποικοδομητικότερο να τους ζητήσετε να μιλήσουν για αυτό που τους οδήγησε σε ό,τι αρνητικό συνέβη και σίγουρα μέσα από τη συζήτηση θα αναγνωρίσουν το λάθος τους.

Όταν τους πούμε κάτι φωνάζοντας δεν θα το κάνουν ποτέ, γιατί με τις φωνές κλείνουν συναισθηματικά και δεν είναι σε θέση να μας ακούσουν, το μόνο που αισθάνονται είναι τρόμος, οπότε η φωνή στην περίπτωσή μας είναι εντελώς άχρηστη και περιττή. Όταν τους “στολίζουμε” με αρνητικά χαρακτηριστικά, όπως: είσαι άχρηστος, είσαι βλάκας, είσαι κακός, είσαι ανίκανος κτλ, εκείνοι επηρεάζονται 100% από αυτό που ακούνε και πιστεύουν πως πράγματι είναι άχρηστοι, βλάκες, κακοί, ανίκανοι κτλ. Με τους ανθρώπους που είναι στο φάσμα, ισχύει ότι ακριβώς θα ίσχυε και με έναν άνθρωπο που έχει ένα πόδι, αν τον βάλουμε να στηριχθεί στο πόδι που υπάρχει (ενισχύοντας του τις θετικές πλευρές του) τότε ενεργοποιείται, τονώνεται, ενδυναμώνεται. Αν τον βάλουμε να στηριχθεί στο πόδι που δεν υπάρχει και αυτό σημαίνει να του τονίζουμε τα αρνητικά του, όσα τον δυσκολεύουν ή όσα δεν μπορεί να κάνει, τότε πέφτει και τσακίζεται… Λειτουργούν πολύ καλά με επιβράβευση, αλλά η αντιληπτική τους ικανότητα είναι πολύ μεγάλη έτσι που αν τους λέμε μπράβο χωρίς αυτό να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα αυτό θα το εκλάβουν σαν κοροϊδία

Επίσης είναι αφοπλιστικά ειλικρινείς, σε σημείο που σε μας να φαίνονται εντελώς αγενείς. Εκφράζουν όμως ακριβώςς ότι αισθάνονται γιατί δεν έχουν φίλτρο επεξεργασίας, όπως έχουμε όλοι εμείς που μπορούμε, σχεδόν ασυνείδητα να επεξεργαστούμε μια πληροφορία, μια σκέψη πριν την εκφράσουμε. Οι άνθρωποι αυτοί δυσκολεύονται να κατανοήσουν την ιεραρχία, δηλ. μπορεί να τους ακούσετε κάποιες φορές να μιλούν σε ένα δάσκαλο όπως ακριβώς θα μιλούσαν σε ένα συμμαθητή τους, όχι γιατί είναι ανάγωγοι, αλλα γιατί αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί ο εγκέφαλος τους.

Οι αυτιστικοί δεν είναι ανάπηροι, είναι απλά διαφορετικοί γιατί επιστημονικά έχει αποδειχθεί ότι η λειτουργία του εγκεφάλου τους είναι διαφορετική από αυτή των νευροτυπικών ανθρώπων. Οι θεραπείες και οι παρεμβάσεις λοιπόν που τους κάνουμε είναι να εκπαιδευτούν σταδιακά, να μπορούν να διαχειριστούν απρόοπτες-απρόβλεπτες καταστάσεις, να ελέγξουν το θυμό τους, ώστε η συμπεριφορά τους να είναι περισσότερο κοινωνικά αποδεκτή. Στη ουσία, φανταστείτε, είναι σαν να προσπαθούμε να στριμώξουμε ένα κύκλο μέσα σε ένα τετράγωνο, με την ελπίδα ότι αν γίνουν πιο κοινωνικοί ίσως γίνουν και πιο ευτυχισμένοι…

Δυσκολεύονται αρκετά κατά τη διάρκεια του αδόμητου χρόνου, εκδρομές διαλείμματα, κενά. Όταν μια μέρα, για κάποιο λόγο υπάρχει περισσότερος ελεύθερος χρόνος απ’ ότι συνήθως (όπως π.χ. πρόβες για την παρέλαση ή προετοιμασία για κάποια γιορτή) μπορεί στο προαύλιο να κουραστούν από τη φασαρία και τις φωνές και να σας ζητήσουν να απομονωθούν στην αίθουσα διδασκαλίας για παράδειγμα, για να μπορέσουν να ηρεμήσουν.

Υπάρχουν παιδιά που επίτηδες τους ενοχλούν και τους πειράζουν προκειμένου να τους κάνουν να θυμώσουν και να αντιδράσουν (για να μη παρεξηγηθώ δεν εννοώ πως τα παιδιά έχουν κάτι εναντίον τους και στοχεύουν να τους κάνουν κακό, απλά όλα αυτά τα πειράγματα δεν είναι πάντα διαχειρίσιμα). Εμείς μιλάμε μαζί τους και προσπαθούμε να τους μάθουμε να διαχειρίζονται τέτοιες καταστάσεις, γιατί θα τις βρίσκουν καθημερινά μπροστά τους, αλλά μιλάμε και με τους συμμαθητές τους έτσι που σταδιακά να αντιληφθούν και να κατανοήσουν της ιδιαιτερότητα αυτών των παιδιών .

Όλα τα άτομα στο φάσμα εκδηλώνουν έντονο επιλεκτικό ενδιαφέρον σε πράγματα ή καταστάσεις. Στο αντικείμενο του ενδιαφέροντος τους απορροφούνται και συγκεντρώνονται γιατί θέλουν να το φτάσουν σε ένα βαθμό τελειότητας, “πορώνονται” τόσο, ώστε αυτή τους η συμπεριφορά φαίνεται, στα μάτια των μη αυτιστικών, ως εμμονική.

Στην καθημερινότητά τους και όσον αφορά τη συμπεριφορά τους αναπτύσσουν διάφορες ρουτίνες. Αν κάποια μέρα δεν ακολουθηθεί η ρουτίνα αυτή είναι πολύ πιθανόν να διαταραχθούν και να αντιδράσουν αρνητικά. Τις ρουτίνες τους ούτε τις ενισχύουμε, ούτε όμως και τους τις απαγορεύουμε. Αφήνουμε τα πράγματα να κάνουν τον κύκλο τους και όταν οι ίδιοι είναι έτοιμοι και νιώθουν αρκετά ασφαλείς, έρχεται η ώρα που τις εγκαταλείπουν ή τις αντικαθιστούν με άλλες καινούριες.

Όταν σπέρνουμε αγάπη δεν υπάρχει χώρος να φυτρώσει τίποτε άλλο…
Όλες οι παραπάνω καταστάσεις φυσικά δεν είναι κάτι που αναγκαία θα αντιμετωπίζετε σε καθημερινή βάση. Κάθε αυτιστικός άνθρωπος όταν βρίσκεται σε ένα περιβάλλον που έχει μάθει να σέβεται τις δυσκολίες του και τον περιβάλλει με αποδοχή και αγάπη οδηγούνται όλο και λιγότερο σε ακραίες συμπεριφορές.

Πριν βγάλετε το οποιοδήποτε συμπέρασμα για ένα μαθητή σας που ανήκει στο φάσμα του αυτισμού θα ήθελα να σκεφτείτε ότι η διαφορετικότητα είναι εύκολο να στοχοποιείται, αλλά δεν είναι ηθικό. Θυμηθείτε όταν σπέρνουμε αγάπη δεν υπάρχει χώρος να φυτρώσει τίποτε άλλο, όπως επίσης και ότι αυτοί οι μαθητές προκειμένου να κατακτήσουν αυτό που στα δικά μας μάτια φαίνεται αυτονόητο, θα κοπιάσουν και θα ματαιωθούν πολύ.

Δυσκολίες στη πορεία θα υπάρξουν πολλές, θα προκύψουν νέα θέματα ή μπορεί να παλινδρομίσουμε και να υποχρεωθούμε να αντιμετωπίζουμε ξανά τα ίδια και τα ίδια. Στόχος μας είναι η ομαλή (όσο το δυνατόν) ένταξη των ανθρώπων αυτών στη κοινωνία και η ευτυχία τους. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι το καλά δουλεμένο παιδί, σε όποιο πλαίσιο και να βρίσκεται, είναι το ευτυχισμένο παιδί! Όσοι περιβάλουν αυτά τα παιδιά κυριότερα οι συμμαθητές τους αλλά και οι γονείς τους, καθώς φυσικά και οι δάσκαλοί και οι καθηγητές τους έχουν να ωφεληθούν σε μεγάλο βαθμό και να πλουτίσουν εσωτερικά όπως πλουτίσαμε και πλουτίζουμε κι εμείς, μαθαίνοντας να συμβιώνουμε με οποιονδήποτε άνθρωπο με ιδιαιτερότητες.

Καλή σχολική χρονιά με αγάπη, σεβασμό και αξιοπρέπεια για όλους!

Γράφει: η Μαρία Λευτάκη – Κοινωνική Λειτουργός, Αντιπρόεδρος Συλλόγου Γονέων Κηδεμόνων και Φίλων παιδιών με Αυτισμό και Ειδικές Ανάγκες “Η Αγία Σκέπη”

Πηγή:nevronas.gr

Δάσκαλε αν σου γράφω σήμερα δεν είναι για να σε διδάξω…
Ποια είμαι εγω άλλωστε; Σου γράφω για να μοιραστώ μαζί σου την εμπειρία μου και ίσως για τη στιγμή που στη πολύχρονη καριέρα σου, συναντήσεις μια μάνα σαν και μένα, ένα παιδί σαν το δικό μου…

Σίγουρα θα αναρωτιέσαι “γιατί;” Γιατί να διαβάσεις κάτι που δε σε αφορά; Μα όταν το ποσοστό των γεννήσεων των παιδιών με αυτισμό έχει ξεπεράσει το 2% και βαίνει αυξανόμενο, ίσως τελικά και να σε αφορά.

Η πορεία μας στην εκπαίδευση μέχρι σήμερα, έχει δείξει ότι υπάρχουν και ευαισθητοποιημένα σχολεία και ευαισθητοποιημένοι εκπαιδευτικοί, είναι οι άνθρωποι που παρόλο που δε γνωρίζουν γιατί πραγματικά κανένας δεν έχει κάνει τον κόπο να τους επιμορφώσει, θα σου πουν “μην ανησυχείς, όλα καλά θα πάνε, εμείς θα κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε”. Πριν καιρό ένας εκπαιδευτικός μου είπε: “όταν βγεις απ’ αυτή τη πόρτα θέλω να αισθάνεσαι ασφαλής και να ξέρεις ότι το παιδί σου βρίσκεται σε καλά χέρια, μαζί θα τα καταφέρουμε και ό,τι δε γνωρίζω θα προσπαθήσω να το διδαχθώ απ’ το ίδιο το παιδί”. Όσα χρόνια και αν περάσουν πάντα θα νιώθω μεγάλη συγκίνηση κάθε που θα θυμάμαι τα λόγια αυτού του ανθρώπου. Μια άλλη, εξαίρετη εκπαιδευτικός όταν μετά την ολοκλήρωση της σχολικής χρονιάς την ευχαρίστησα για όλα όσα μας προσέφερε, μου είπε: “Είμαι μάνα και σε καταλαβαίνω, έκανα ότι θα ήθελα να κάνει κάποιος για μένα και το παιδί μου, αν αντί για εσάς είμαστε εμείς στη θέση σας”. Ενσυναίσθηση το λένε αυτό… δε το σπουδάζεις, δε στο διδάσκουν, απλά το έχεις αν θες να λέγεσαι άνθρωπος.

Με την έναρξη του νέου σχολικού έτους συνήθιζα να εκτυπώνω διάφορα επιστημονικά έγγραφα σε σχέση με τον αυτισμό, προκειμένου να ενημερώσω τους εκπαιδευτικούς. Φέτος αποφάσισα να πρωτοτυπήσω. Επέλεξα να σας περιγράψω συνηθισμένες καταστάσεις οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν τους αυτιστικούς μαθητές ενίοτε και σε εκρήξεις θυμού. Σημειώνω δε ότι όταν υπάρχει ένα υπόβαθρο ήρεμου περιβάλλοντος έχουν τη δυνατότητα να διαχειριστούν αυτά που θα τους ενοχλήσουν με πιο ήρεμο τρόπο, οπότε είναι σημαντικό να παρατηρούμε εγκαίρως τις αντιδράσεις τους, οι οποίες μπορεί να είναι είτε κάποιο επιφώνημα, είτε να εκδηλώνονται με ένταση μέσα από κινήσεις του σώματός τους. Θα υπάρξουν πράγματα που θα τους ενοχλήσουν έντονα και τα οποία σε μας φαίνονται εντελώς ασήμαντα, αλλά είναι σημαντικό να δείχνουμε σεβασμό στη δυσκολία τους και να αφήνουμε χώρο για την άρνησή τους. Έτσι θα προλάβουμε μια ενδεχόμενα ακραία αντίδραση.

Δυσκολίες και Χαρακτηριστικά των Ατόμων στο Φάσμα του Αυτισμού…
Οι αυτιστικοί λοιπόν δεν μπορούν να κατανοήσουν τη γλώσσα του σώματος, μπορούν ωστόσο να εκπαιδευτούν πάνω σε αυτό και σταδιακά να μάθουν να ξεχωρίζουν, μέσα από τις εκφράσεις και τη στάση του σώματος των ανθρώπων γύρω τους, τα συναισθήματα τους. Δυσκολεύονται να διαχειριστούν το απρόοπτο, οπότε είναι πολύ σημαντικό να προετοιμάζονται για όποια αλλαγή και όχι να τους ανακοινώνεται κάτι ξαφνικά.

Δεν του αρέσει να τους αγγίζουν. Για να τους αγγίξουμε, να τους αγκαλιάσουμε, να τους χαϊδέψουμε, να τους χτυπήσουμε φιλικά την πλάτη, πρέπει να ρωτήσουμε πρώτα. Δεν τους αρέσει η πολυκοσμία, τα έντονα φώτα, η δυνατή μουσική και οι άνθρωποι που φωνάζουν.

Δυσκολεύονται να αντιληφθούν πολύπλοκες εντολές, συνδυαστικές ερωτήσεις. Για παράδειγμα αν πείτε: “Άνοιξε τη τσάντα σου, βγάλε τα βιβλία και την κασσετίνα σου”, το πιθανότερο είναι ότι θα αναρωτιούνται αν θέλετε να ανοίξουν την τσάντα, να βγάλουν τα βιβλία ή την κασετίνα. Το αποτέλεσμα ίσως θα είναι να μπλοκάρουν και ή να μη μπορέσουν να κάνουν τίποτα απ’ τα τρία ή να κάνουν το πρώτο. Μια ακόμη δυσκολία επίσης είναι να αντιληφθούν και σε επίπεδο μαθήματος συνδυαστικές ερωτήσεις. Για παράδειγμα αν πείτε: “Τί έκαναν οι Πέρσες και οι Έλληνες;” Εκείνοι δεν θα μπορέσουν πιθανότατα να σας απαντήσουν γιατί θα αναρωτιούνται αν πρέπει να μιλήσουν για τους Πέρσες ή για τους Έλληνες. Χρειάζονται λοιπόν σύντομες, απλές και σαφείς οδηγίες, όχι συνδιαστικές ερωτήσεις , για να μπορέσουν να τις επεξεργαστούν και να τις αφομοιώσουν.

Δυσκολεύονται να αντιληφθούν την κυριολεξία από τη μεταφορά, αν τους πείτε κάτι μεταφορικό συνήθως θα σας κοιτάξουν με απορία, οπότε πρέπει να συμπληρώσετε: “Είναι μεταφορά!” Έτσι θα καταλάβουν τι ακριβώς λέτε. Η αίσθηση του χιούμορ που έχουν είναι εντελώς διαφορετική από αυτη των υπολοίπων ανθρώπων. Κοιτάζουν τους ανθρώπους που γελούν με απορία, κάποιες φορές με θυμό γιατί δεν καταλαβαίνουν πώς γίνεται να γελούν με κάτι που οι ίδιοι θεωρούν ανοησία. Δυσκολεύονται να κάνουν φίλους, να παίξουν ομαδικά παιχνίδια, να κατανοήσουν κανόνες και οδηγίες ομαδικότητας, καθώς και κοινωνικής συμπεριφοράς. Δεν τους αρέσει να τους διορθώνουν, να τους επισημαίνουν το λάθος τους και υπάρχουν πράγματα που κάνουν με το δικό τους τρόπο, αλλά και στο δικό τους χρόνο. Τον τρόπο και τον χρόνο αυτό οφείλουμε να τον σεβαστούμε απόλυτα, όσο περίπλοκος ή αργός μπορεί να φαίνεται στα δικά μας μάτια.

Οι αυτιστικοί, έχουν ενίοτε εκρήξεις θυμού, πολλές φορές μάλιστα για πράγματα που σ’ εμάς φαίνονται ασήμαντα ή άλλα που δεν θα τα παρατηρούσαμε ποτέ. Αυτά τα ασήμαντα για μας, στη ψυχή αυτών των ανθρώπων μπορεί να είναι επώδυνα. Για παράδειγμα ένας ήχος, μια μυρωδιά, ένα άγγιγμα μπορεί να τους προκαλέσει, ορισμένες φορές τόσο φόβο ή πόνο, που οι ίδιοι να το παρομοιάζουν με μαχαίρι που τους κόβει ή καρφί που τους τρυπάει. Το θετικό με τα παιδιά που μπορούν να εκφραστούν είναι ότι έχουν τη δυνατότητα να εκφράσουν αυτό που τους ενόχλησε ή τους οδήγησε στη συγκεκριμένη συμπεριφορά, όταν ο θυμός τους έχει υποχωρήσει, οπότε και αυτό εμείς μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε σαν θεραπευτικό εργαλείο δουλεύοντας πάνω στη συγκεκριμένη δυσκολία τους. Όταν όμως είναι θυμωμένοι, δεν έχει κανένα νόημα η όποια παρέμβαση. Περιμένουμε να ξεθυμάνει η έντασή τους και μιλάμε μαζί τους μόνο όταν οι ίδιοι είναι σε θέση να επικοινωνήσουν.

Άρθρα - 11/14/2022
8

Έφηβοι και Μαθησιακές Δυσκολίες...

Τί συμβαίνει, όταν τα παιδιά μας μεγαλώνουν;

8

Οι Μαθησιακές Δυσκολίες (σύνολο διαταραχών που μειώνουν την ικανότητα ενός ατόμου να επικοινωνήσει ή να μάθει) αποτελούν την πολυπληθέστερη κατηγορία ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών που συναντούμε στα παιδιά. Τα τελευταία χρόνια γονείς, εκπαιδευτικοί και θεραπευτές ασχολούνται εντατικά με τα παιδιά που παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες και τα αποτελέσματα είναι αξιοθαύμαστα!

Είναι πραγματικά ευεργετικό το ότι υπάρχει πλέον αρκετή ενημέρωση επί του θέματος και κατά την παιδική ηλικία, όλο και περισσότεροι γονείς φροντίζουν, σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς, για την έγκυρη διάγνωση των δυσκολιών των παιδιών. Έτσι, κατά την πρωτοβάθμια εκπαίδευση δημιουργούνται εξατομικευμένα προγράμματα και διαμορφώνονται συχνά οι κατάλληλες συνθήκες, ώστε να παρέχεται στα παιδιά η κατάλληλη εκπαίδευση –σχεδιασμένη σύμφωνα με τις ανάγκες και τις ικανότητές τους- για να μπορούν να μαθαίνουν πιο εύκολα, το καθένα με τον τρόπο που του ταιριάζει.

Αυτό που είναι βασικό να κατανοήσουμε είναι ότι…

οι Μαθησιακές Δυσκολίες δεν αποτελούν αποκλειστικό πρόβλημα

της παιδικής ηλικίας, αλλά συνεχίζονται στην εφηβεία, ακόμη και

στην ενήλικη ζωή και απαιτείται ειδική στήριξη για την αντιμετώπισή τους.

Δυστυχώς, τόσο στην κοινωνία όσο και στους κρατικούς φορείς, κυριαρχεί η λανθασμένη άποψη ότι όταν τα παιδιά έχουν υποστηριχθεί κατάλληλα στο στάδιο της παιδικής ηλικίας (κατά την περίοδο του δημοτικού σχολείου), τότε είναι περιττή ή μικρότερης σημασίας η εκπαιδευτική στήριξή τους στο επόμενο, πολύ σημαντικό και καθοριστικό στάδιο της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.

Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι:

οι μαθησιακές δυσκολίες δεν εξαφανίζονται με τον καιρό. Οι δυσκολίες που τυχόν εμφανίζονται στη γλώσσα, στα μαθηματικά και σε άλλους τομείς όπως είναι λογικό θα συνεχίσουν να υπάρχουν, πιθανώς βελτιωμένες, εφόσον θα έχει παρασχεθεί κάποιο κατάλληλο εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης, αλλά θα υπάρχουν.

Είναι λάθος να μην συνεχίζονται τα εξατομικευμένα προγράμματα παρέμβασης. Στην περίπτωση που διακοπούν μάλιστα είναι πιθανόν μετά από λίγο καιρό οι δυσκολίες να επανεμφανιστούν εντονότερες και να παραγράψουν την δουλειά που θα έχει γίνει μέχρι εκείνο το σημείο. Και βέβαια κάτι τέτοιο θα είναι καταστροφικό όχι μόνο για την σχολική επίδοση των παιδιών αλλά πολύ περισσότερο για την ψυχολογία τους. Σε καμία περίπτωση δεν θέλουμε οι έφηβοι πλέον μαθητές μας να απογοητευτούν και να νιώσουν πως η δουλειά που έχουν κάνει πάει χαμένη.

Δεν σταματάμε να υποστηρίζουμε τους μαθητές μας, επειδή μεγάλωσαν. Αλλάζουμε στρατηγικές, υιοθετούμε νέες μεθόδους που ταιριάζουν στην ψυχοσύνθεση και στην ηλικία τους, τους επιτρέπουμε να λαμβάνουν πρωτοβουλίες, αλλά δεν τους εγκαταλείπουμε! Στεκόμαστε στο πλάι τους με αγάπη και τους καθοδηγούμε, επιτρέποντάς τους να εξελίσσονται και να προοδεύουν διαρκώς.

Τι μπορούμε να κάνουμε ως γονείς, εκπαιδευτικοί και θεραπευτές για τα παιδιά μας που μεγαλώνουν;

Το πρώτο πράγμα που οφείλουμε να έχουμε στο νου μας είναι ότι η εφηβεία είναι μια δύσκολη αναπτυξιακή φάση, εξαιτίας των ραγδαίων βιοσωματικών αλλαγών και των νέων εξελίξεων. Η εφηβεία φέρνει μεγάλη αναστάτωση στα παιδιά και είναι πιθανό να εντείνει ορισμένες από τις μαθησιακές δυσκολίες τους, οδηγώντας στην σχολική αποτυχία, μερικές φορές ακόμη και στη νεανική παραβατικότητα.Επί παραδείγματει, στην εφηβεία, στην περίπτωση διάγνωσης ΔΕΠ-Υ τα συμπτώματα της υπερκινητικότητας μειώνονται, αλλά υπάρχει μεγάλη πιθανότητα τα παιδιά να εμφανίσουν Εναντιωματική Προκλητική Διαταραχή ή Διαταραχή Διαγωγής.
Έχοντας αυτό στο μυαλό μας, είναι βασικό να προετοιμάσουμε τα παιδιά μας για την εφηβική ηλικία, ξεκινώντας με την προετοιμασία της μετάβασης από την πρωτοβάθμια στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Τα δημοτικά σχολεία προσφέρουν μεγαλύτερη προβλεψιμότητα –ένα κλίμα ρουτίνας κι ασφάλειας θα λέγαμε- καθώς οι περισσότερες ώρες γίνονται με τον ίδιο δάσκαλο και στην ίδια τάξη, όλη τη σχολική χρονιά. Αντιθέτως, στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση υπάρχουν πολλές διαφορετικές σχολικές αίθουσες και οι καθηγητές εναλλάσσονται ανά μάθημα. Οφείλουμε να ενημερώσουμε και να καθησυχάσουμε τα παιδιά μας ως προς τις αλλαγές αυτές.
Επιπλέον, οι δύο τελευταίες τάξεις του δημοτικού (Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού) είναι πολύ σημαντικές, ώστε να γίνει μια καλή σχολική προετοιμασία για την Α΄ Γυμνασίου. Σε αυτές τις τάξεις πρέπει να δουλευτούν καλά τα κομμάτια του γραπτού λόγου, της αποστήθισης και των πρακτικών τεχνικών στα μαθηματικά, καθότι στην Α΄ Γυμνασίου αυξάνεται απότομα το επίπεδο της δυσκολίας στα μαθήματα της έκθεσης, της ιστορίας και των μαθηματικών. Και βέβαια προστίθενται και μερικά ακόμη μαθήματα που χρειάζονται αποστήθιση, όπως είναι η Βιολογία. Το διάστημα λίγο πριν την έναρξη της Α΄ Γυμνασίου είναι επίσης μια καλή ευκαιρία για να γίνει μια αρχική προετοιμασία στα καινούργια μαθήματα, αλλά και για να δουλευτούν ο γραπτός λόγος και τα μαθηματικά, με ειδικές τεχνικές. Στόχος αυτών δεν είναι μόνο να μπορεί ο έφηβος να ανταποκριθεί στις σχολικές απαιτήσεις, αλλά πολύ περισσότερο να νιώσει αυτοπεποίθηση κι ότι είναι ένα βήμα πιο μπροστά, ότι δεν ακούει για πρώτη φορά κάποια πράγματα, ότι δεν υστερεί σε τίποτε από τα άλλα παιδιά,εξαιτίας των μαθησιακών δυσκολιών που αντιμετωπίζει.

Ας μην ξεχνάμε:

να ενθαρρύνουμε τις ιδιαίτερες κλίσεις των εφήβων _σε αυτή την χρονική περίοδο εμφανίζονται συχνά κάποιες καλλιτεχνικές τάσεις, που είναι καλό να ενθαρρύνονται,
να προωθούμε την λήψη πρωτοβουλίας,
να δημιουργούμε από κοινού με τους μαθητές μας καινούργιες τεχνικές που θα τους διευκολύνουν στο διάβασμά τους, σεβόμενοι την προσωπική τους άποψη,
να συμβάλλουμε στην ανάπτυξη της κριτικής τους σκέψης
να τους αντιμετωπίζουμε ως έφηβους κι όχι ως παιδιά
να τους καθοδηγούμε
να πιστεύουμε σε αυτούς

Τέλος, η πιστοποίηση συγκεκριμένων μαθησιακών δυσκολιών – όπως, για παράδειγμα, της δυσλεξίας- είναι σημαντική για τον τρόπο εξέτασης και αξιολόγησης των εφήβων στο σχολείο και δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να αμελείται. Εάν ο έφηβος δεν εξετάζεται υπό τις συνθήκες που του επιτρέπουν να αποδώσει όσο καλύτερα μπορεί, τότε ουσιαστικά τον αδικούμε.

Σύμφωνα με τον νόμο :

οι αρμόδιες υπηρεσίες για την γνωμάτευση δυσλεξίας, σε ένα παιδί μέχρι 18 χρονών, είναι τα Κέντρα Διαφοροδιάγνωσης, Διάγνωσης και Υποστήριξης Ειδικών Εκπαιδευτικών Αναγκών (ΚΕΔΔΥ) καθώς και αναγνωρισμένα Ιατροπαιδαγωγικά κέντρα.

Σύμφωνα με την υπ.αρ. 28722/Γ2 Υπουργική Απόφαση «Εξέταση μαθητών Ημερήσιων και Εσπερινών Γυμνασίων, με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες» (ΦΕΚ Β/276/16-3-2010) η εξέταση των μαθητών που παρουσιάζουν ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, κατά τις ωριαίες δοκιμασίες των τριμήνων και τις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις, γίνεται προφορικά (κατόπιν αίτησής τους) -μόνο εφόσον το επιθυμεί ο ίδιος ο μαθητής γίνεται και γραπτά- από τον καθηγητή του και στα ίδια θέματα με τους υπόλοιπους μαθητές της τάξης.

Σύμφωνα με την προαναφερθείσα υπουργική απόφαση, η αίτηση υποβάλλεται στη διεύθυνση του Γυμνασίου του μαθητή, συνοδευόμενη από δημόσιο έγγραφο, το οποίο επιβεβαιώνει την ύπαρξη των ειδικών μαθησιακών δυσκολιών και σε ορισμένες περιπτώσεις από γνωμάτευση (έκθεση αξιολόγησης) του (ΚΕΔΔΥ).

Όλα τα παραπάνω είναι απαραίτητα για την υποστήριξη των εφήβων με μαθησιακές δυσκολίες. Το πιο σημαντικό απ’ όλα όμως είναι να τους πιστέψουμε και να αναζητήσουμε την φλόγα που κρύβουν μέσα τους.

Εκτός από την ταραχή και τις εσωτερικές συγκρούσεις που παρουσιάζονται συχνά κατά την εφηβική ηλικία, η ηλικία αυτή χαρακτηρίζεται επίσης από την ενεργητικότητα, το πάθος, την δημιουργικότητα, την επαναστατική διάθεση, την ανεξαρτησία, την ανάγκη για προβολή ισχυρών πιστεύω και ιδανικών. Όλα αυτά μερικές φορές φοβίζουν τους ενήλικες.

Το μυστικό ίσως είναι στο να πιστέψουμε σε αυτήν ακριβώς την αστείρευτη δύναμη των νέων και να τους βοηθήσουμε να την χρησιμοποιήσουν, για να λάμψουν. Με ή χωρίς μαθησιακές δυσκολίες όλοι οι έφηβοι κρύβουν ένα άστρο μέσα τους και σε αυτό θα πρέπει να εστιάσουμε!

«Τα νιάτα δεν είναι περίοδος ζωής, είναι η κατάσταση του νου.

Δεν είναι κόκκινα μάγουλα, κόκκινα χείλη και ευλύγιστα γόνατα.

Είναι η διάθεση της θέλησης, ιδιότητα της φαντασίας, η δύναμη των αισθημάτων.

Είναι η φρεσκάδα της βαθιάς πηγής της ζωής.

Είναι η νίκη ενάντια στην ατολμία, είναι και της επιθυμίας για περιπέτεια ενάντια στο πόθο για μια ήσυχη ζωή…»

Σάμιουελ Ούλμαν (απόσπασμα από το ποίημα «Η ΝΙΟΤΗ»)

……………..

Γράφει: η Μαρίτα Τυράκη (Δασκάλα- Ειδική Παιδαγωγός)

Μέλος της διεπιστημονικής ομάδας στα Κέντρα Ειδικών Θεραπειών ΛΟΓΟΣΥΝΘΕΣΗ

Άρθρα - 11/20/2018

Recent Comments

Χωρίς σχόλια για εμφάνιση.
logo

Η Λογοσύνθεση είναι ένα σύγχρονο κέντρο ειδικών θεραπειών που προσφέρει ολοκληρωμένες υπηρεσίες λογοθεραπείας, εργοθεραπείας, ειδικής αγωγής και ψυχολογικής υποστήριξης. Με επιστημονική γνώση, πολυετή εμπειρία και ανθρωποκεντρική προσέγγιση, στεκόμαστε δίπλα σε κάθε παιδί, έφηβο ή ενήλικα που χρειάζεται στήριξη και καθοδήγηση.

Χρήσιμοι Σύνδεσμοι

Αρχική

Υπηρεσίες

Η ομάδα μας

Διαταραχές

Τα νέα μας

Επικοινωνία

Υπηρεσίες

Λογοθεραπεία

Εργοθεραπεία

Ειδική Αγωγή

Ψυχοθεραπεία – Συμβουλευτική

Πρώιμη Παρέμβαση

Μαθησιακές Δυσκολίες / Ειδικά Προγράμματα

Επικοινωνία

Λογοσύνθεση Ηλιούπολης
Λεωφ. Σοφοκλή Βενιζέλου 103,
Ηλιούπολη 163 43

2109939690

Λογοσύνθεση Γλυφάδας
Λεωφ. Βουλιαγμένης 38,
Γλυφάδα 166 75

2109643321

Κατασκευή Ιστοσελίδας & Υποστήριξη OneWeb © All Rights Reserved